Türkiye’de orta eleman açığı devam ederken, bilhassa meslek lisesi mezunlarının tercih ettiği önlisans programlarının kontenjanları yıllar içinde azaldı. Bu duruma dikkat çeken İstinye Üniversitesi (İSÜ) Meslek Yüksekokulu Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Çınar, Türkiye’nin ekonomik gelişiminin sağlanabilmesinin orta eleman muhtaçlığının giderilmesine, orta elaman gereksiniminin giderilmesinin ise önlisans kontenjan ve yetkinliklerinin arttırılmasına bağlı olduğunu belirtiyor.
İş dünyasının orta eleman muhtaçlığı devam ediyor. İŞKUR’un Temininde Zahmet Çekilen Meslekler (TGÇM) 2020 yılı datalarına nazaran, Türkiye’de gerekli mesleksel hünere sahip eleman bulunamaması nedeni ile en çok eleman açığı olan meslekler ortasında dikiş makinesi operatörü, ahşap mobilya imalat ustası, garson, makineci, torna tezgâhı operatörü depo vazifelisi, üretim imal personeli üzere üniversitelerin önlisans programlarıyla temaslı meslekler yer alıyor. İstinye Üniversitesi (İSÜ) Meslek Yüksekokulu (MYO) Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Çınar, önlisans programlarının kontenjanlarının her geçen yıl daraltıldığını bunun da orta eleman açığının giderilmesi yönelik muhtaçlıklar bağlamında olumsuz bir sonuç yarattığının altını çiziyor.
Sorunların temelinde yetişmiş eleman açığı yatıyor
Türkiye’nin sektörel gelişimi açısından en değerli ihtiyaçlarının başında orta eleman gereksiniminin geldiğini belirten Çınar, “İyi yetişmiş olmayan orta elemanlardan oluşan rastgele bir dal kaliteli üretim yapamaz” diyerek, kelamlarına şöyle devam ediyor:
“İş dünyasının orta elaman talebi her vakit vardır. Mavi yakalı diye tabir edilen ara/teknik eleman iş gücü gereksinimi endüstrileşmenin ve üretimin temel gücünü oluşturuyor. Dalına nazaran değişmekle birlikte, bir beyaz yakalı çalışanın istihdam gereksinimine karşılık en az üç katı mavi yakalı çalışan gereksinimi ortaya çıkıyor. Lisans ve önlisans kontenjanlarına baktığımızda bu denklemi göremiyoruz. Türkiye’nin problemlerinin başında ekonomik alanda yaşanan meseleler geliyor. Ekonomik alanda karşımıza çıkan girişimcilik, ekonomik gelişme ve büyüme, kaliteli üretim, milletlerarası rekabet üzere problemlerinin temelinde ise yetişmiş orta eleman açığı yatıyor.”
Uluslararası rekabet için âlâ yetişmiş işçi kıymetli bir ihtiyaç
Çınar, orta eleman açığının ve işsizliğin olumsuz sonuçlarını ise şöyle sıralıyor:
“Bireyin işsiz kalması, kendisinin ve ailesinin geçimini sağlayamaması sebebiyle ferdî meseleler ortaya çıkıyor. Fizikî ve ruhsal olarak sıhhatsiz bireylerden oluşan toplumsal yapı birçok sorunla ile karşılaşabiliyor. Bunların başında kriminolojik olaylar, suça yatkınlık geliyor. Bir öteki tahribatı makroekonomik sistemde görmek mümkün. Uygun yetişmemiş orta elemanlardan oluşan rastgele bir dal kaliteli üretim yapamaz ulusal ve memleketler arası alanda rekabet edemez. Bu hem imalat hem de hizmet bölümü için geçerli bir önerme. Yeterli yetişmiş çalışanlardan oluşan bir kurum çalışanlarının katkılarıyla daha yaratıcı, teşebbüsçü, üretken ve verimli olacaktır. Kolay üzere görünmesine rağmen orta eleman, teknik işçi yetiştiren önlisans programlarının ülke için değeri, resmi yahut akademik istatistiki tahlillerden çok açık bir biçimde görülüyor.”
İhtiyaca nazaran planlama yapılmalı
Üniversite okumak isteyen ve imtihana giren gençlerin yaklaşık yüzde 68’i üniversite önlisans yahut lisans eğitiminden yoksun kalıyor. Önlisans programlarındaki kontenjanların yıllar içinde daraltıldığını bu durumun ise iş dünyasının ve piyasanın muhtaçlık duyduğu orta eleman muhtaçlığının yetişmiş işçi ile karşılanmasını olanaksız hale getirdiğini belirten Çınar’ın teklifleri şu formda:
“Önlisans programlarının üniversite kontenjanları yıllar içinde daraldı. Meğer ekonomik büyümenin ve üretimin artırılabilmesi için şahsen iş yapan, çalışan insan gücünün yetkinliğinin artırılması gerekiyor. Bu insan gücünün çağın gerektirdiği bilimsel eğitimi alması üretimin kalitesini direkt etkileyecektir. Nitelikli ve yeterli yetişmiş işçi tarafından yapılan üretimin kalitesi yüksek olacak böylelikle memleketler arası alanda rekabet gücü de yüksek olacaktır. MYO’lar ülkenin ve kesimlerin yeni gereksinimlerini dikkate alarak orta eleman muhtaçlığına nazaran stratejik planlama yapmalılar. Biz İSÜ MYO olarak hangi iş alanlarında eleman gereksinimi ve talebi olduğunu yakından takip ediyoruz. Mezunların iş bulma problemleriyle karşılaşmamaları için kamu-özel/ulusal-uluslararası alanda en çok eleman temininde zahmet çekilen mesleksel programlar ile eğitim öğretime devam ediyoruz. Şu anda Adalet, Aşçılık, Bilgisayar Takviyeli Tasarım ve Animasyon, Bilişim Güvenliği Teknolojisi, Bilgisayar Programcılığı, Besin Teknolojisi, Otomotiv Teknolojisi, Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri, Uçak Teknolojisi programlarımız mevcut. Bu programlarımızın eğitim öğretim içerikleri son bilimsel gelişmelere ve yeni gereksinimlere nazaran düzenlenmektedir. Talep olması halinde gereksinim duyulan alanlarda da yeni kısımlar ve programlar açılması ya da içerik düzenlemesi yapılması mümkündür.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
