Ödeme teknolojileri önderi Mastercard ve Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV), KOBİ’lerin E-karnesini oluşturmak üzere bir ortaya geldi. İkili, 13 farklı daldan, farklı büyüklükte, binlerce KOBİ’nin dijitalleşme süreçlerini, vilayet, kesim ve KOBİ büyüklüğü özelinde inceleyen ön araştırma gerçekleştirmeyi ve sonrasında uygulanacak yaygınlaştırılmış anket ile tüm KOBİ’lerin özelliklerine nazaran, dijitalleşme seviyelerini nasıl artırabileceklerine yönelik firma bazlı bir karne ve yol haritası belirlenmesine imkan tanıyacak yeni bir araç ortaya koymayı hedefliyor.
Pandemiyle birlikte toplum, e-ticaret ve temassız alışverişler üzere birçok dijital tahlile ahenk sağladı. Büyük firmalar dijitalleşen iş modellerine daha süratli adapte olabildi. Öte yandan, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) dijital dönüşümde birtakım adaptasyon problemleriyle karşılaştı. Ticari varlığını sürdürürken bir yandan da artan taleplere karşılık vermeye çalışan KOBİ’lerin dijitale erişimi artık eskisinden daha büyük ehemmiyet arz ediyor. Ülkemizde verimlilik artışı, e-ihracat ve rekabet gücünün gelişmesi için de KOBİ’lerin dijital dönüşüme süratle ayak uydurması gerekiyor.
KOBİ’lerin dijital dönüşümlerini destekleyerek sürdürülebilir büyüme ve verimliliklerini artırmayı hedefleyen ödeme teknolojileri önderi Mastercard, Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV) ile bir ortaya gelerek, Türkiye’deki KOBİ’lerin dijitalleşme sürecini her istikametiyle ele alan “KOBİ’lerin E-Karnesi” çalışmasını hayata geçiriyor. Ayrıntılı literatür taraması ve KOBİ’lere ait kesim kırılımlarında; ölçek, istihdam, üretim, katma paha, ihracat ve çeşitli dijital teknolojileri kullanma oranları üzere ögeleri inceleyen ve Türkiye’deki KOBİ profilini başka ülkelerle kıyaslamalı olarak ortaya koyan ön araştırma basamakları tamamlandı. Proje kapsamında, 12 vilayette 13 farklı dalda faaliyet gösteren, farklı büyüklükte yaklaşık 2600 KOBİ’ye uygulanacak anket ile firmaların teknolojiye erişim ve kullanım, siber güvenlik ve Bilgi Teknolojileri (BT) yatırımları, e-işletme idaresi, İnsan Kaynakları (İK) siyasetleri, dijital pazarlama ve etkileşim adımlarının ayrıntılı olarak incelenmesi hedefleniyor.
TEPAV ve Mastercard’ın iştirakinde, Türkiye’de KOBİ’lerin kendi dijitalleşme seviyelerini, dal, ve ülke geneline nazaran sayısal olarak değerlendirebilecekleri çevrimiçi bir araç hayata geçirilecek; bu araç, tüm KOBİ’lerin erişimine fiyatsız bir biçimde açık olacak. Sitede yer alan anketi dolduran tüm KOBİ’ler, dijitalleşme seviyelerini gösteren ferdi bir karneye sahip olacak ve ön araştırma ile derlenen datalara nazaran, dijital dönüşümlerindeki gelişim alanlarını ve Türkiye ortalamasında nerede olduklarını görebilecekler. Anket sonucunda verilecek teklifler ve MasterKOBİ’ye özel tekliflerle dönüşüm seyahatlerini destekleyebilecekler.
Sektör, Ölçek ve Vilayet Bazında Kıyaslama
Ön araştırmaya nazaran, tüm dünyada olduğu üzere KOBİ’ler, Türkiye iktisadında de sayı olarak büyük bir hacme sahip. TÜİK bilgilerine nazaran ülkedeki tüm teşebbüslerin 99,8’ini, istihdamın 72,4’ünü, ihracat yapan şirketlerin de 95,9’unu oluşturuyorlar, hasebiyle iktisadın dinamosu niteliğindeler. Lakin bu ağırlaşmaya rağmen Türkiye iktisadında yaratılan cironun 50,4’ünü, katma kıymetin 44’ünü ve ihracat kıymetinin ise 36,6’sını temsil ediyorlar. Bu çerçevede iktisada katkıları bakımından öbür ülkelerden değerli oranda ayrışıyorlar. Öte yandan, pandemiyle birlikte süratle değişen tüketici talepleriyle orijinal bir gerçeklikle tanışan KOBİ’lerin, hem satış hem de tedarik süreçlerinde gereksinim duydukları dijitalleşme, ortaya koyacakları katma pahada hayati bir rol oynuyor.
Projeyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Mastercard Türkiye ve Azerbaycan Müdürü Yiğit Çağlayan pandeminin birinci devrinde KOBİ’lerin dijitalleşmede değerli bir ivme kazandığına değinerek, “Pandemiyle birlikte Türkiye’de E-ticarete yönelen işletmelerin sayısı 200’ün üzerinde arttı. Bunun yanı sıra, 25 bin KOBİ kredi kartı ödemelerini bünyesine aldı. Her 3 market alışverişinden 1’i ise mahalle esnafına taşındı. Bütün bunlar değerli bir dönüşümün sinyali. Bu çalışmayla Türkiye’deki KOBİ’lerin dijitalleşme seviyelerini ayrıntılı bir halde tahlil edecek, bu dönüşümde yaşadıkları meseleleri ve muhtaçlıklarını tespit ederek, zayıf oldukları alanlara ait takviye vereceğiz” dedi.
Dijitalleşmenin artık temel bir muhtaçlık olduğunun altını çizen Çağlayan, tam da bu nedenle bugüne kadar kaydedilen gelişmelerin yapısal ve sürdürülebilir bir platforma oturtulması gerektiğini vurguladı: “Dijitalleşmeye yönelik yatırım ve siyasetler KOBİ’ler için stratejik öncelik. Gereksinimleri ortaya koyan, özelleştirilmiş datalar çok kritik. Bu nedenle, “KOBİ’lerin E-Karnesi”nin ülke iktisadına kazandırılacak katma pahaları ortaya koyması ve ilgili planlamaların yapılabilmesinde çok değerli bir kaynak olacağına inanıyorum.”
Yeni Teknolojilere Ahenk Notumuz İstediğimiz Düzeyde Değil
OECD bilgilerine nazaran, OECD ve öteki ülke örnekleri ortasında yapılan kıyaslamalarda Türkiye’nin KOBİ ekosistemi, yeni teknolojilere adaptasyon, Bilişim Teknolojilerinde donanım, yazılım ve insan kaynağı yatırımı, kurumsal kaynak planlama adaptasyonu ve internet irtibatlı taşınılabilir teknolojiye sahip istihdam alanlarında sıralamaların en gerisinde kalıyor.
KOBİ’lerin potansiyellerini gerçekleştirmelerinde dijitalleşmenin hayati kıymeti olduğuna vurgu yapan TEPAV İcra Yöneticisi Şenay Akyıldız; “Dijital dönüşüm kritik lakin adaptasyonda atılması gereken değerli adımlar var. Hala eski teknolojilerle, evvelden aşina olduğumuz iş süreçleriyle ilerliyoruz. Ülke karşılaştırmalarına nazaran yapay zeka kullanımı, internet kullanımlı taşınabilir aygıtlar, kurumsal kaynak planlama üzere alanlarda yol almamız gerekiyor. Öte yandan, KOBİ’ler farklı dallarda faaliyet gösteriyor ve iş modelleri de değişik yapılarda. Münasebetiyle, siyaset dizaynlarında da bu farklılıkların dikkate alınması, her kümenin hassasiyet ve önceliklerinin kıymetlendirilmesi gerekli. Mastercard’la gerçekleştirdiğimiz KOBİ’lerin E-Karnesi çalışması, KOBİ’lerimizin sürdürülebilir bir halde katma kıymet yaratabilmesine yönelik gerekli dijital gereksinimlerin belirlenmesinde bir kılavuz rolü üstlenecektir” formunda konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
