İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi maden çalışanlarının psikososyal güvenliği için paydaşlarıyla buluştu
Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından meslek hastalıkları ve iş kazalarının önlenmesine dikkat çekmek hedefiyle belirlenen Dünya İş Sıhhati ve Güvenliği Günü’nde “İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi”nin açılış toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda kelam alan Zonguldak Valisi Mustafa Tutulmaz; “Kömür Zonguldak’ın kutsalı ve kentin varlık sebebi. Madencilik dalında iş sıhhati ve iş güvenliğinin teknolojik gelişmelere uygun bir halde sağlanması, kömüre hayat veren emekçilerimizin bu riskli misyonda sağlıklı ve inançlı bir işyerinde çalıştıklarına inanmaları ve kendilerini inançta hissetmeleri büyük kıymet arz ediyor” dedi
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, “İş Sıhhati ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Hibe Programı” kapsamında İstanbul Bilgi Üniversitesi ve İşyeri Tabipleri Derneği tarafından hayata geçirilen “Maden Dalında Çalışanların Psikososyal Risklerinin Kıymetlendirilmesi ve Önlenmesine Yönelik İşyeri Doktorlarının Kapasitesini Geliştirme Projesi”nin resmi açılış toplantısı online olarak gerçekleştirildi. Maden çalışanlarının ruhsal sıhhatini ve toplumsal hayatını olumsuz etkileme potansiyeline sahip ögelerin kıymetlendirilmesine ve önlenmesine yönelik işyeri tabiplerinin kapasitesinin geliştirilmesinin amaçlandığı projenin resmi açılış toplantısında birinci kelamı alan İstanbul Bilgi Üniversitesi Proje Yöneticisi Dr. Şafak Öz Aktepe proje kapsamında yapılacakları aktardı ve projenin maksatlarına ulaşmasında paydaşların katkısının ehemmiyetine dikkat çekti.
“Kömür Zonguldak’ın kutsalı ve kentin varlık sebebi”
Etkinlikte kelam alan Zonguldak Valisi Mustafa Tutulmaz; “Kömür Zonguldak’ın kutsalı ve kentin varlık sebebi. Milletlerarası Çalışma Örgütü ve Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran dünya çapında her yıl binlerce personel hayatını kaybetmekte. Madencilik bölümünde iş sıhhati ve iş güvenliğinin teknolojik gelişmelere uygun bir formda sağlanması, kömüre hayat veren emekçilerimizin bu riskli misyonda sağlıklı ve inançlı bir işyerinde çalıştıklarına inanmaları ve kendilerini inançta hissetmeleri büyük kıymet arz ediyor. Bu inanç ortamını yaratmak, işyerlerinde bilimsel sistemleri ve son teknoloji eseri imkanları kullanmak iş risklerini denetim altında tutarak iş kazalarını azami seviyeye indirmemizde faal rol oynacak. Psikososyal riskler de mutlaka göz arkası edilmemesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkıyor” halinde konuştu.
Türkiye’de yapılacak en kapsamlı çalışma: İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi
İstanbul Bilgi Üniversitesi Vekil Rektörü Prof. Dr. M. N. Alpaslan Parlakçı; “İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin araştırma siyaseti, geniş bir yelpazeye yayılan çeşitli alan ve disiplinler dâhilinde en aktüel çalışmaların ortaya konması anlayışına dayanmaktadır” dedi. Projenin değerini aktaran Parlakçı; “İş’te Psikososyal Güvenlik Pojesi, bu unsurlar çerçevesinde işyeri doktorlarının madencilik kesimi çalışanlarının karşılaştığı psikososyal risklerin neler olduğu ve bu riskleri nasıl tespit edebilecekleri konusunda yetkinliklerini geliştirmeyi amaçlıyor. Maden kesiminde yapılacak bir uygulama ile iş sıhhati ve güvenliği alanında işyeri doktorlarının insan kaynağı kapasitesinigeliştirecek sürdürülebilir bir model önermeyi ve beşere yakışır, sağlıklı ve inançlı iş kültürünü yaygınlaştırmayı hedefliyor. Başvurusu yapılan 400 çalışma ortasından desteklenmeye paha görülen 37 proje ortasında yer alan ve 18 ay sürecek olan bu kıymetli projenin eş finansman katkısı üniversitemiz tarafından gerçekleştirilecektir. Proje, madencilik kesiminde çalışanların sıhhat ve güvenliğine tesir eden psikososyal riskler üzerine Türkiye’de yapılacak en kapsamlı çalışma olma özelliğini taşımaktadır” formunda konuştu.
Maden dalında çalışan dezavantajlı kümelere yönelik çalışmalar da yürütülecek
T.C. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Lideri Süreyya Erkan; “Proje kapsamında psikososyal risk kıymetlendirme modelinin ve ölçüm aracının geliştirilmesini, işyeri doktorlarının bu riskler konusunda eğitilmesini, personel ve patronların farkındalığını artırmayı amaçlıyoruz. Bunun yanı sıra psikososyal risklere maruz kalan dezavantajlı çalışanlar için de çalışmalar yürüteceğiz. Işyeri tabipleri için psikososyal risk kıymetlendirme standartlarının raporlanması ve bu bölümde emek veren engelli bireyler için ‘Maden Bölümünde Engelli Birey Olmak’ bahisli bir kitabın yazılması, tekrar bu bahiste bir belgesel çekilmesini de hedefliyoruz” dedi. T.C. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı İş Sıhhati ve Güvenliği Genel Müdür Yardımcısı Sedat Yenidünya; “İş Sıhhati ve Güvenliği manasında en titiz çalıştığımız bölümlerden biri maden bölümü. Yapılan yasal düzenlemelerin yanı sıra çalışanların ve patronların iş sıhhati ve güvenliğine ait uygulamaları içselleştirmesi tahlilin en değerli anahtarlarından birisi” diyerek kelamlarına “Bu projenin bu manada büyük bir katkı sağlayacağına inanıyoruz” formunda devam etti.
Maden dalında emek veren tüm personellerin psikososyal durumları araştırılmalı
Genel Maden Personelleri Sendikası Genel Lider Yardımcısı İsa Mutlu, proje hayata geçirilirken gözetilmesi gereken kümeleri anlatarak “Öncelikle mevcut kamu personellerin, ikinci basamakta Zonguldak’ta bulunan özel bölümdeki maden çalışanlarının, üçüncü basamaktaysa kaçak maden ocakları çalışanlarının psikososyal durumları belirlenmeli. Hem Türkiye Taşkömürü Kurumu’na bağlı ocaklarda hem de kaçak ocaklarda hayatlarını kaybeden maden emekçilerinin yakınlarının psikososyal durumları ve gereksinimleri araştırılmalı. İş kazalarında sakatlanan çalışanlarımızın de gözetilmesi çok önemli” formunda konuşarak projede emek veren herkese teşekkürlerini iletti.
“Ocağa inerken başım rahat olmalı!”
İstanbul Bilgi Üniversitesi Proje Yürütücüsü Doç. Dr. İdil Işık; maden emekçilerinin ruhsal sıhhatini ve toplumsal hayatını olumsuz etkileme potansiyeline sahip ögelerin kıymetlendirilmesi ve önlenmesinin “İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi”nde ana emel olduğunu vurgulayarak, “12-16 Nisan 2021 tarihlerinde Zonguldak’ta gerçekleştirdiğimiz saha çalışmasında ‘psikososyal risk’ kavramının, maden çalışanları tarafından ‘Ocağa inerken başım rahat olmalı!’ söylemi ile belirtildiğini gördük. Zonguldak havzasında ilgili idari kamu kuruluşları, sendikalar, kamu ve özel bölüm maden işletmelerinin yöneticileri ile yaptığımız görüşmelerde madenciliğin ‘fizikselin yanında ruhsal hasar da yaratan bir iş kolu’ olarak tanımlandığına şahit olduk” halinde konuştu. Işık konuşmasında; tertiplerin, psikososyal nitelikteki tehlikeleri belirlemesinin risk idaresi açısından gerekli olduğu; işin nasıl organize edildiği, işyerindeki toplumsal faktörler, çalışma ortamı, ekipman ve tehlikeli vazifelerin ruhsal sıhhat üzerindeki tesirlerinin maden kesimine özel araştırılacağını; bu ögeleri ölçmek için geliştirilecek bir ölçüm aracı ve bir taşınabilir aplikasyonun kullanımı konusunda öncelikle işyeri tabiplerinin eğitileceğini aktardı. Işık, çalışan ruhsal sıhhati ve iyiliğinin korunmasına yönelik siyasetler, uygulamalar ve prosedürlerin yarattığı toplumsal bağlam ve çalışma şartları ile maden dalında “psikososyal güvenlik” şartlarının sağlanmasına tesir ederek, gerilim, tükenmişlik, tasa, uyku bozuklukları, depresyon, önemli ruhsal bozukluklar, travma sonrası bozukluklar, unsur ve alkol kullanımı, yeme bozuklukları, başka bağımlılıklar, özel ömür ve iş ömür kalitesinde düşüş ve mana kaybı üzere ruhsal problemlerin önüne geçileceğini vurguladı.
Psikosoyal riskler buzdağının görünmeyen yüzü
Projenin eş faydalanıcısı İşyeri Doktorları Derneği ismine İdare Şurası Lideri Dr. Atınç Kayınova ve İdare Konseyi Üyesi İSG Yüksek Lisans Dereceli İşyeri Tabibi Dr. Erol Ünal söz aldılar. Psikososyal risklerin buzdağının görünmeyen yüzü olduğuna ve maden çalışanlarının psikososyal risklerinin önlenmesinde ve yönetilmesinde işyeri tabiplerine düşen rolü gerçekleştirmek üzere hazır olduklarını belirttiler.
Etkinliğin kapanış konuşmasını ise İş’te Psikososyal Güvenlik Projesi Koordinatörü Uzm. Örgütsel Psikolog Esin Çetin Özbudak ve proje ekibiyaptı. Bülent Ecevit Üniversitesi Maden Mühendisliği Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Erdoğan Kaymakçı, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü İş Sıhhati, Güvenliği ve Eğitim Daire Lideri Faik Ahmet Sarıalioğlu, Emekli Maden Mühendisi ve A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Şükran Uzun Kırömeroğlu aktiflikte kelam alan başka isimler ortasında yer aldı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
