Tüm dünyada güçlü bir gelir kaynağı olan Coğrafik İşaretli (Cİ) eserler, hem üreticiler hem de tüketiciler açısından büyük bir teminat. Muadillerine nazaran iki kat daha değerliye satılan coğrafik işaretli eserler, ülke iktisadı kadar bölgesel tanıtım açısından da son derece kıymetli. Takviye Patent tarafından derlenen TÜRKPATENT’in 2020 yılına ilişkin bilgilerine nazaran, en çok coğrafik işaret tescili besin alanında alınırken, en çok tescil alan birinci ilimiz Bolu olurken, ikinciliği Adana ve Gaziantep vilayetlerimiz paylaşıyor .
Coğrafi İşaret, bariz bir niteliği, ünü yahut öteki özellikleri itibariyle bölgesi ya da ülkesi ile özdeşleşmiş bir eseri gösteren işarettir. Bu işaret hem bölge beşerinin emeğine hem de tanıtımına ve imajına paha katar.Destek Patent tarafından TÜRKPATENT’in 2020 yılı datalarına nazaran hazırlanan tahlile nazaran, Türkiye’de coğrafik işaret müracaatları 2019 yılında 202 iken 2020 yılında bu sayı 477’ye yükseldi. Müracaatların yüzde doksanı besin üzerine yapılırken, tescil edilen coğrafik işaretlerin de birebir formda besin ile ilgili olduğu görülüyor. Baldan meyve zerzevata, zeytinyağından çorba ve tatlılara kadar uzayan listede 2020’de 164 yeni coğrafik işaret tescillenerek toplam tescilli coğrafik işaret sayımız 633’e yükselmiştir.Avrupa Birliği nezdinde de Antep baklavası, Aydın inciri, Aydın kestanesi, Malatya kayısısı ve Milas zeytinyağı olmak üzere 5 tescilli coğrafik işaretimiz bulunuyor.Birinci Bolu İlimiz, ikinci sırayı Gaziantep ve Aydın Vilayetlerimiz paylaşıyor.2020 yılı datalara nazaran, en çok coğrafik işaret tescili alan birinci üç ilimiz ortasında, 13 adet tescil ile Bolu birinci sırada yer alırken, Gaziantep ve Adana 12 adet coğrafik işaret tescili ile ikinci sırayı paylaşıyor. Aydın ise 9 coğrafik işaret tescili ile üçüncü sırada yer alıyor. Vilayetlerin müracaatlarının neredeyse tamamı yöresel yemekler, meyve sebzelerden oluşuyor. Bolu’nun Çivril Fasulyesi, Fındık Şekeri, Patatesli Ekmeği, Gaziantep’in Nohut Dürümü, Sarımsak Kebabı, Adana’nın Bici Bicisi, Halka Tatlısı listede en çok dikkat çekenler ortasında. 2020 yılında Bolu’nun 9 coğrafik işaretli eserinin başvurusunu yapan Bolu Ticaret ve Sanayi Odası.Başvuruda şampiyon DiyarbakırTÜRKPATENT datalarına baktığımızda, 2020 yılında en çok müracaat yapan ilimiz 67 adet müracaat sayısı ile Diyarbakır. Tirit yemeğinden, Kulak Çorbasına, Tavuk Eşkenesi’nden, Hirçikli Meftunesi’ne kadar, müracaatların yüzde 70’i yemekler ve çorbalardan oluşuyor. 2020 Coğrafik İşaret müracaatlarında, en çok coğrafik işaret başvurusu yapan ikinci ilimiz 55 adet müracaatla Konya olurken, Gaziantep üçüncü sırada yer alıyor.
Verileri yorumlayan Destek Patent İdare Konseyi Lideri Kemal Yamankaradeniz, “Türkiye’nin şu an için 661 işaretli eseri bulunuyor. Biz de Dayanak Patent olarak; İnegöl köftesinden, Gemlik zeytinine, Buldan bezinden Bodrum mandarinine, İzmir kumrusundan, İzmir lokmasına kadar birçok ilimiz için coğrafik tescil evrakı aldık. Yöresel eserlerimizin tescil ile müdafaa altına alarak gelecek kuşaklara aktarılması, hak ettikleri ekonomik pahaya ulaşmasını çok önemsiyoruz. Ayrıca coğrafik işaretler, bulunduğu yöreye katma kıymet sağlarken, istihdamın ve ihracatın önünün açılmasını da sağlıyor. Ülkemiz, coğrafik işaretler konusunda çok güçlü bir ülke. Lokal kıymetlerimizi ihraç ederek dünyanın başka ülkelerine ulaştırmak tıpkı vakitte kültür ihracı yapmamıza da imkan sunuyor’’ dedi. Yamankaradeniz kontrol ve milletlerarası tescil konusunun kıymetine de dikkat çekti; ‘’Coğrafi işaret sisteminin sağlıklı bir yapıda ilerlemesi için kontrol sisteminin çalışıyor olması çok değerli. Kontrol yapısı oturtulamaz ise coğrafik işareti alınmış eserlerin sahteleri denetim altına alınamaz. Bu nedenle yıllık bazda kontrol yapılarak raporlanması ve Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulması gerekiyor. Yurt içinde tescili yapılan eserlerin milletlerarası tescilinin de yapılması, ülkemizin bu eserlerin ihracatından kâfi hissesi alabilmesi için büyük değer taşıyor.’’
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
