Türkiye’de ‘ev genci’ olarak kullanılan kavram, ‘ne okuyan, ne çalışan ne de iş arayan’ ya da öbür bir deyişle ‘ne istihdamda ne eğitimde’ manalarına geliyor. Türkiye’nin yüzde 33’lük oran ile Avrupa ülkeleri ortasında konut genci sayısının en yüksek olduğu ülke olduğunu vurgulayan uzmanlar, Türkiye’nin tıpkı vakitte dünya genelinde de hatırı sayılır bir biçimde listede ön sıralarda yer aldığını söz ediyor. Uzmanlar; gençlerin hayat memnuniyetlerinde düşüş, beklentilerle ilgili karamsarlıklar, yalnızlık ve mutsuzluk hissiyatında artış yaşanması üzere nedenlerle mesken genci olduklarına dikkat çekiyor. Türkiye’nin İngiltere üzere bu bahiste düzgünleştirme yapabilmesi için 5-10 yıl ve üzerini kapsayan önemli projeler uygulaması gerekiyor.
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, son vakitlerde gündeme gelen ve Türkiye’de büyük bir orana sahip mesken genci kavramını nedenleri ve istatistikleri ile kıymetlendirdi. Öztürk, mevzu hakkında tavsiyelerini de paylaştı.
Türkiye yüzde 33 ile Avrupa’nın zirvesinde
Türkçe’de ‘ev genci’ olarak kullandığımız kavramın orijinalinin İngilizce NEET sözcüğünden geldiğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Not in Education, Employement or Training terimi ‘ne okuyan, ne çalışan ne de iş arayan’ ya da diğer bir deyişle ‘ne istihdamda ne eğitimde’ manalarına geliyor. Günümüzde bu kavramın çokça konuşulmasının esas sebeplerinden biri ise yapılan araştırmalara nazaran Avrupa ülkeleri ortasında konut genci sayısının en yüksek olduğu yerin yüzde 33.3’lük oran ile Türkiye olmasıdır. Ayrıyeten ülkemiz dünya genelinde de hatırı sayılır bir biçimde listede ön sıralarda yerini alıyor. Bu durum bizlere Türkiye’de gençleri ve onların sıkıntılarını daha âlâ anlamamız, yorumlamamız ve mümkün olduğu kadar süratli bir biçimde tahlil üretmemiz gerektiğine işaret ediyor.” dedi.
İmkânsızlık ve amaçsızlık ön plana çıkıyor
Ev genci kavramının birinci olarak 1990’larda İngiltere’de kullanıldığını söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk kelamlarına şöyle devam etti:
“Daha sonra dünyanın birçok yerinde ele alınan değerli bir alan haline geldi. Bu tarihten itibaren gençlerin sorunlarının gelecekte değerli bir toplumsal problem ya da bu sıkıntıların bir çıktısı olacağının sinyalleri verilmiş oldu. Hususla ilgili yayınlanan birinci raporlar konut gencinin homojen ya da emsal gençlerden oluşmadığını ve çeşitlilik gösterdiğini gösteriyor. Bir yandan gelecekleri ile ilgili karar vermekte zorluk yaşayan ve fakat yanlışsız yönlendirme ile gayelerini bulabilecek bir küme var, öbür yandan bir imtihana hazırlanırken, bir eğitimden başkasına geçerken ya da iş değiştirirken bir müddetliğine beklemek zorunda kalan süreksiz mesken gençleri kümesi var. Toplumsal açıdan acilen tahlil üretilmesi gereken şahıslar ise yaşıtları ile eşit fırsatlara ulaşma talihi olmayan, birçok sefer dezavantajlı ailelerde büyüyen ve göz arkası edilen ya da toplumda görülmeyen gençlerin oluşturduğu kümedir. Özetle imkânsızlık ve amaçsızlık mesken genci kavramında en fazla öne çıkan sebepler olarak düşünülebilir.”
Gençler gelecekle ilgili karamsarlık eğiliminde
Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “OECD (İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı) ya da Eurostat (Avrupa İstatistik Kurumu) üzere küresel kurumlar tarafından yapılan araştırmalara ek olarak Türkiye’de de gençlik üzerine yapılan araştırmaların sayısı süratle artıyor.” dedi ve kelamlarına şöyle devam etti:
Bu çalışmaları incelediğimizde birtakım ortak noktalar dikkatimizi çekiyor. İstatistiklere ülkemiz perspektifinden bakacak olursak;
– Gençlerin ömür memnuniyetlerinde düşüş olduğu,
– Yalnızlık ve mutsuzluk hissiyatında artış yaşandığı,
– Gençlerin gelecek beklentileri konusunda karamsar olma eğiliminde oldukları,
– Ömür memnuniyeti ile iş garantisi ve maddi istikrar ortasında güçlü bir temas kurdukları,
– Türkiye’de de dünya genelinde olduğu üzere bayanlarda konut genci oranının erkeklere nazaran çok daha yüksek olduğu (Örneğin 2019’da bayanların oranı yüzde 41 iken erkeklerdeki oran yüzde 18’dir)
Toplumsal cinsiyet, etnik köken, sosyo-ekonomik sınıf, etnik kimlik üzere farklılıkların mesken genci oranlarını etkileyen ögeler olduğu görülür. Tüm bunlara ek olarak kelam konusu gençler eğitime gereğince katılabilmiş mi, kırsal bölgede mi yaşıyor, mülteci bir ailede mi yetişmiş ya da bu gencin fizikî bir pürüzü var mı üzere soruları da sormak gerekiyor.
İngiltere son 20 yılda mesken gençleri üzerine çalıştı
İngiltere’nin 1990’larda NEET kavramı ortaya konduğunda bu sorunu masaya yatırdığını tabir eden Öztürk, “Son 20 yıldır titiz bir çalışma üstlenerek bu oranları azaltmayı başardılar. Lokal ve merkezi yönetimler, sivil toplum kuruluşları, araştırma enstitüleri, üniversiteler, halk eğitim merkezleri, şirketler üzere çok sayıda özel ya da kamu kuruluşunun bir ortaya geldiği projeler üretilerek yıllar içinde konut genci oranında bir düzgünleştirme yapmak mümkün oldu.” dedi
Türkiye konut gençlerine yönelik önemli projeler uygulamalı
Günümüzde Türkiye’deki oranların dünya ortalamasının çok üzerinde olduğunu vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bizler de bir güzelleştirme yapmak istiyorsak en az 5-10 hatta daha da fazla yılı kapsayan önemli bir proje üzerinde çalışmaya başlamak zorundayız. Gençlerin nitelikli eğitime ulaşması sağlanmalı, finansal, duygusal, ekonomik ve toplumsal muhtaçlıkları karşılanmalıdır. Bu gençler kırılgan, gelecekten umutsuz, toplumun ötekisi olmaya itilmiş yetişkinler olmaya mahkum edilmemeli. Bu bahiste hepimizin büyük sorumlulukları var.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
