Kireçlenme (osteoartrit) eklemlerin en sık görülen kronik rahatsızlığıdır. Kireçlenme her yaşta gözleniyor olmakla birlikte 60 yaş üstü şahıslarda daha sık rastlanmaktadır. Yaygın risk faktörleri; obezite, artan yaş, eklem yaralanmaları, eklemlerin çok kullanımı ve genetik yatkınlık içerir. Diz ekleminin kireçlenmesine “gonartroz” denir. Gonartrozda öncelikle eklem kıkırdağında aşınma, yıpranma başlar ve vakitle eklemin öteki dokular da bu durumdan etkilenmeye başlar.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kısmından, Dr. Öğr. Üyesi Hasan Mola Ali ‘Diz kireçlenmesi hakkında merak edilenleri’ yanıtladı.
Diz kireçlenmesinin belirtileri nelerdir?
Diz kireçlenmesinin en değerli belirtisi ağrıdır. Akşama yanlışsız yahut aktivite sonrasında ağrıda artış, merdiven inip çıkma ve yere çömelme ile ağrıda artış olur. Bunun yanında eklemde sertlik, eklem etrafında hafif şişlik, eklem büküldüğünde eklemden tıkırtı ya da çıtırtı sesi gelmesi kıymetli belirtilerdendir.
Diz kireçlenmesi (gonartroz) kimlerde görülür?
Diz kireçlenmesi her yaşta beşerde görülebilmekle birlikte 60 yaş üstü bireylerde daha sık görülmektedir. Fazla kilolu olmak, geçirilmiş travmalar, eklem operasyonları, spor yaralanmaları ve iltihaplı romatizmalar en değerli sebeplerdendir.
Diz kireçlenmesi (gonartroz) teşhis nasıl konulur?Hasta belirtilen şikayetlerin birçoklarını yaşamaya başlayabilir ve günlük yaşantısında zorlanmalar başlar. Hastaneye gelen hastamızın diz kireçlenmesi (gonartroz) tanısı muayene ve ayakta çekilmiş kolay bir röntgen ile konur.Diz kireçlenmesinde tedavi seçenekleri nelerdir?Diz kireçlenmesinde ağrıyı azaltacak, mobiliteyi arttıracak ve yapısal hasarı önleyecek tek bir tedavi modalitesi yoktur. Diz kireçlenmesinin optimal tedavisi farmakolojik ve non-farmakolojik tedavilerin kombinasyonuyla sağlanır.Hasta eğitimi: Dizlerini muhafazayı öğretmek ve hastalığın nedenleri ve doğal seyri hakkında bilgi vermek hayli rahatlatıcı olabilir.Kilo verme: Diyet ile kilo vermek dizlere binen yükü azaltır hasebiyle hastalık seyrini manalı derecede tesirler.Egzersiz ve fizik tedavi: Diz kireçlenmesi tedavisinde idman ve fizik tedavi uygulamalarının değerli bir yeri vardır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri yan tesiri epey az olan aktif bir tedavi imkanı sunmaktadır. Diz eklemine yük bindirmeyen, dolayısı ile travma oluşturmayan yüzme ve havuz antrenmanları üzere, aerobik antrenmanlar kondisyonu artırmada ve kilo vermede yardımcıdır. Kuadriceps kasının atrofisi eklem dejenerasyonunu hızlandırmaktadır, münasebetiyle kuadriceps kasının güçlendirilmesi ehemmiyet arz etmektedir.Ortezler ve yardımcı aygıtlar: Ayakkabı ve tabanlık düzenlemeleri, şok absorban ayakkabı kullanımları ve dizlikler ağrıyı denetim altına almakta dayanak sağlarlar. Ekleme binen yükü azaltmak hedefi ile karşı ele baston verilebilir.Gonartrozun erken evresinde Glukozamin sülfat, kondroitin sülfat üzere eserler hem ağrının azaltılmasında hem de yapısal değişiklikleri azaltama da yararlıdır.İleri evre gonartrozda, cerrahiden korkan ve vakit isteyen hastalarda, diz içine uygulanan steroid ağrıların azaltılmasında tesirli olmaktadır.Halk ortasında sıvı iğnesi olarak bilinen Hyaluronik asitin, yapısı prestiji ile eklemde kayganlığı sağlayarak hareketleri kolaylaştırma ve şok absorbe edici özelliği vardır.PRP (Platelet rich plasma), kişinin kendi kanından elde edilen ve trombositten varlıklı plazma olarak isimlendirilen bir sıvıdır. Hastadan 20 ml kan alınır, özel aygıtlar ile santrifüj edilerek PRP elde edilir. Bu sıvının içinde konsantre ölçülerde büyüme ve düzgünleşme faktörleri bulunur. Elde edilen PRP diz içine enjekte edilir. Bu faktörler bedenin doğal düzgünleşme ve tamir sistemlerini harekete geçirir, ziyan gören dokular daha süratli bir formda onarılmaktadır.Son vakitlerde popülaritesi artan kök hücre tedavisiyle de başarılı sonuçlar alınmaktadır. Kemik iliği yahut yağ dokusundan alınıp hazırlanan kök hücreler, enjeksiyonla diz içine verilir. Daha sonra kök hücreler bu bölgede çalışmaya başlayarak dokuları yenilemeye başlar.Bütün bu tedavilere karşın hastalarda ağrı ve günlük hayat aktivitelerini yerine getirmekte zorlanma kelam hususuysa cerrahi tedaviler düşünülür.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
