Elektrik piyasasında 2021 yılının birinci beş ayında tüketici tarafında yaşanan gelişmeleri ve tüketici datalarını inceleyen encazip.com’un araştırmasından farklı sonuçlar ortaya çıktı. Bu periyotta elektrik tedarikçisi değiştiren tüketicilerin sayısı yüzde 22 artarken, tedarikçi değiştiren iş yeri tüketicileri yaklaşık yüzde 13,4 daha ucuz fiyattan elektrik kullandı. Ayrıyeten Güç Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) Şubat ayının sonunda yaptığı mevzuat güncellemesi ile elektrik ile ilgili tüm işler aralı kanallardan yapılabilir hale geldi ve bunun sonucunda tedarikçi değişiklikleri iki ayda tam 11 kat hızlandı.
Elektrik piyasasının özgürleşmesi uzun yıllar evvel başlamış olsa da kesimde gerçek manada ve sürdürülebilir rekabet ortamı, hedeflenen noktaya gelememişti. Piyasadaki rekabetin açılmasındaki en kıymetli iki pürüz, fiyatlandırmadaki dengesizlik ve piyasadaki dijitalleşmenin önünün kapalı olması olarak ön plana çıkıyordu. Güç Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), geçtiğimiz Şubat ayında yaptığı mevzuat güncellemesi ile piyasadaki dijitalleşmenin önündeki tüm mahzurlar kaldırılmıştı. Yapılan güncelleme ile 47 milyon elektrik abonesinin, tedarikçi değişikliği dahil olmak üzere elektrikle ilgili tüm süreçleri birinci kere fiziki evraka gerek olmaksızın dijital kanallardan gerçekleştirmesi sağlandı. Elektrik tedarikçileri karşılaştırma internet sitesi encazip.com, 2021 yılının birinci 5 ayında elektrik piyasasında yaşanan gelişmeleri ve ortaya çıkan tedarikçi değişikliği bilgilerini açıkladı.
Mesafeli mukaveleler süreç tamamlama oranını 11 kat artırdı
Aylık 80 TL ve üzerinde elektrik faturası ödeyen tüketiciler daha evvelce de elektrik tedarikçisi değiştirerek daha ucuz fiyattan elektrik kullanma hakkını elde etmişti lakin elektrik tedarikçisi değiştirmek için harekete geçen tüketicilerin yüzde 93’ü kontrat süreçlerindeki fiziki evrak zorunluluğunun verdiği zorluktan ötürü ucuz elektriğe ulaşamıyordu. EPDK’nin bu dijitalleşme atağı Nisan ayından itibaren meyvelerini vermeye başladı ve tedarikçilerin artık aralıklı kontratlarla süreç yapmaları ile Nisan ve Mayıs aylarında, tüketicilerin tedarikçi değişiklik süreçlerini tamamlama oranı yaklaşık 11 kat artışla yüzde 7’den yüzde 76’ya yükseldi.
Tedarikçi değiştirenlerin sayısı yüzde 22 arttı, iş yerleri başı çekti
Tedarikçi değiştiren tüketicilerin sayısı ise yılın birinci beş ayında, meskenler için tedarikçi şirketlerin avantajlı bir tarife verememesi nedeniyle yalnızca iş yerleri ile sonlu kaldı. Elektrik tedarikçisini değiştirmiş tüketicilerin sayısı bu müddette yüzde 22’lik artışla 1,3 milyona yükseldi. Bu tüketicilerin yüzde 92’si küçük ve orta büyüklükteki ticarethane abone kümesinde elektrik tüketimi yaparken birebir kümede bulunan tedarikçi değiştirmemiş tüketicilere oranla ortalamada yüzde 13,4 daha düşük fiyattan elektrik faturası ödedi. Tedarikçi değişiminde ticarethane abone kümesini yüzde 5 ile sanayi abone kümesi takip etti. Sanayi abone kümesindeki özgür piyasa fiyatları öteki abone kümelerine nazaran daha düşük oldu.
Elektrik tüketimin yarısı tedarikçi değiştirmiş tüketicilerde
Tüketim tarafında ise yılın birinci beş ayında tüketilen elektriğin yüzde 51,6’sı elektrik tedarikçisini değiştirmiş tüketiciler tarafından yapıldı. Bu tüketimin yüzde 71’i sanayi, yüzde 27’si ticarethane, yüzde 1,3’ü de ziraî sulama abone kümesindeki tüketiciler tarafından gerçekleşti.
En çok tedarikçi değiştiren vilayetler İstanbul ile Ankara oldu
Tedarikçi değişikliği için vilayetler mercek atına aldığında encazip.com bilgilerine nazaran birinci iki sırada İstanbul ile Ankara yer aldı. Bu vilayetleri İzmir ile Adana takip etti. Tedarikçi değişikliğinin birinci evresi ise tüketicilerin yaptıkları pazar araştırması ve tarife karşılaştırması. Karşılaştırma bilgilerine bakıldığında tüketiciler, en çok Salı günü süreç yaparken en az sürecin yapıldığı gün ise Pazar günleri oldu. Yapılan süreçlerin yarısı saat 08:00 ile 16:00 ortasında gerçekleşti.
Bir sonraki fiyat güncellemesi 1 Temmuz’da
Tedarikçi değişikliği yapmış tüketicilerin elektrik fiyatları hür piyasada belirlenirken şimdi tedarikçi değiştirmemiş tüketiciler için uygulanacak elektrik fiyatları EPDK tarafından üç ayda bir kez açıklanan ulusal tarifeler ile belirleniyor. 2021 yılının birinci çeyreğinde tüketici elektrik fiyatlarına yüzde 6’lık bir artırım yapılmış, ikinci çeyrek devir tarifelerinin açıklandığı Nisan ayında ise tüketicileri etkileyen rastgele bir artırım yapılmamıştı. Üçüncü çeyrek tarifelerinin açıklanacağı 1 Temmuz’da ise tüketicilere tesir edecek bir elektrik zammının kaçınılmaz olduğu düşünülürken artan doğalgaz fiyatları, yükselen piyasa elektrik fiyatları ve döviz kurları, elektrik fiyat artışının yüzde 15 ile 20 düzeyinde olacağı iddialarını güçlendiriyor. Tüm bunlar, çok daha fazla tüketicinin yeni bir tedarikçi arayışına gireceği ve farklı bir tedarikçiye geçiş yapacağı manasına geliyor. Zira yapılacak artırım oranı ne olursa olsun hür piyasada bu artırımdan etkilenmemiş olan tarifeler olacak ve bu tarifelere istek artacak.
2021’e elektrikte dijitalleşme damgasını vuracak
Elektrik piyasasında hedeflenen rekabet oranının daha evvel tutturulamamasındaki en kıymetli nedenin dijitalleşmedeki mevzuat bariyeri olduğunun altını çizen encazip.com’un kurucusu Çağada KIRIM, ”Online süreçler, perakende dahil tüm kesimlerde başı çekiyor. Fakat elektrik piyasası için online süreçlerin önünün açılması bu yılın birinci yarısında oldu. Piyasanın gerçek manada online süreçlere açıldığı birinci iki ayda süreç suratının 11 kat artmış olması, yılın devamının nasıl gelişeceğine ışık tutuyor. Tüketiciler uzaktan kanallara alıştıkça artık kimse elektrik süreçleri için şubeye gitmekle vakit kaybetmek istemeyecek, tedarikçi değişikliği için saatlerce tedarikçi aramak yerine sürecini dakikalar içinde internet üzerinden tamamlayacak.” halinde konuştu.
Uzaktan süreçler tüketicilere yılda 4 milyar TL ek tasarruf demek
İşlemlerin uzaktan yapılabilir olması, süreç kolaylığının yanı sıra maliyetleri de düşürerek tüketicilerin daha fazla tasarruf etmelerine imkan sağlıyor. Çünkü bir tedarikçi değişikliğinin ıslak imza sürecinin maliyeti 153 TL oluyor ve bu da tüketici fiyatlarına dolaylı olarak yansıyor. Buna ek olarak tedarikçilerin satış vazifelilerinin tüketicileri ziyaret etmelerinin de ek maliyet manasına geldiğini ve bunun da ister istemez tüketicilere yansıyacağını söz eden Kırım, kelamlarına şu formda devam etti: ”Avrupa ülkelerine baktığımızda tedarikçi değişikliği süreçlerinin yüzde 90’ına yakını uzaktan kanallardan olurken, tedarikçiler online kanallardan süreç gerçekleştiren tüketicilere daha ucuz fiyat siyaseti uyguluyor. Birebir şartların ülkemiz için de geçerli olduğunu düşündüğümüzde elektrik tedarikçisi değişikliği süreçlerinin büsbütün uzaktan kanallara taşınması, tüketiciler için kullanacakları ucuz elektriğe ilave olarak toplamda yıllık 4 milyar TL ek tasarruf edecekleri manasına geliyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
