VakıfBank Kültür Yayınları muharrir, gazeteci ve milletvekili Ahmet Rasim’in yapıtlarını edebiyatımıza tekrar kazandırıyor. Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu’nun başkanlığında gerçekleştirilen araştırma çalışmalarında 800’ü aşkın müddetli yayın ve 117 bin nüsha incelendi. 30 cilt olarak okurla buluşturulması planlanan külliyatın birincisi ise “Ahmet Rasim Kitaplığı 1 – Birinci Sevgi” ismiyle yayımlandı.
VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) edebiyatımızın tesirli kalemlerinden, 19’uncu yüzyılın sonlarında eserler kaleme alan Ahmet Rasim’in romanlarından gazete ve seyahat yazılarına, anılarından makale, şiir ve hikayelerine kadar tüm edebi birikimini bir külliyatta okura sunuyor. Yarım asrı bulan yazı hayatında birçok çeşitte eser ortaya koyan Ahmet Rasim’in çalışmaları Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu’nun dizi editörlüğünde yayına hazırlanıyor. “Ahmet Rasim Kitaplığı 1 – Birinci Sevgi” ismiyle okura sunulan külliyatın birinci cildinde, müellifin birinci devir yapıtlarından Birinci Sevgi, Meyl-i Lisan, Nâkâm, Asker Oğlu ve Tahminen Ben Aldanıyorum isimli kısa romanları yer alıyor.
Büyük bir eksiklikti
Ahmet Rasim’in bir vakit kalemiyle bir periyodu dolduran kıymetli isimlerden olduğunu söyleyen Daşçıoğlu, lakin onu yıllar içinde kütüphane katalogları ile dergi-gazete sayfalarında bırakarak unutuluşa terk ettiğimizi söylüyor. Daşçıoğlu, “Edebiyatımızın bu çeşit isimlerinin bu türlü nisyan gölgesinde kalması izaha gerek duyurmayacak kadar açık bir eksikliktir; hem müellif açısından hem de edebiyatımız ve hatta kültürümüz açısından” diyor.
Birçok çeşitte onlarca eser
Daşçıoğlu, muharririn 50 seneyi aşkın bir müddet devam eden gazetecilik ve müelliflik hayatı boyunca toplumun çağdaşlaşma sürecine tanıklık ettiği üzere dikkatini çağdaşlaşmanın yanı başında devam eden klasik ve mahallî hayata da ziyadesiyle yönelttiğini belirtiyor. Daşçıoğlu, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Şehir hayatını ince dikkatlerle ördüğü çok istikametli bir bakışla müşahede eden muharrir, hayatı ve yaşadığı kenti aile yapısıyla, sokaktaki yaşama biçimiyle, cümbüş anlayışıyla, gelenek ve görenekleriyle yapıtlarında yansıtmıştır. Müellif; roman, kıssa, hatıra, mensur ve manzum şiir, tarih, fıkra, makale, seyahat, monografi, çeviri, gramer, okul kitapları üzere çok değişik tıp ve alanlarda eserler vermiş ve bu sayede geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır.”
117 bin nüsha incelendi
Bugüne dek Ahmet Rasim’in ömrüne ve yapıtlarına yönelik farklı çalışmaların gerçekleştirildiğini lakin kaleme aldığı yapıtların bir bütün olarak ve ilmî metotlarla şimdi yayımlanmadığını belirten Daşçıoğlu, külliyatın ayrıntılarını şöyle anlatıyor:
“Türk lisanı, edebiyatı ve kültürünün olduğu kadar yarım asra varan gazetecilik hayatıyla Türk basınının da kıymetli bir şahidi olmuş olan Ahmet Rasim’in yapıtlarının bir kısmı değişik baskılarla günümüz okuruna sunulmuşsa da büyük bir kısmı şu anda dağınık halde ve birden fazla eski harflerle kütüphanelerde ve arşivlerde bulunmaktadır… Böylelikle bu yayın için bir cins ön hazırlık çalışması mahiyetini taşıyan ve ortada dâhil olup ayrılanlar bir yana, on dört kişilik bir grupla gerçekleştirilen bibliyografi taraması sırasında Ahmet Rasim’in yarım asırlık yazı hayatı sırasında yazmış olduğu ve yazması beklenen olan gazete ve mecmua (ki 800’ü aşkın periyodik yayın ve yaklaşık 117 bin nüsha) gözden geçirildi; elbette kimilerinde sırf, ‘olmadığı/bulunamadığı’ bilgisine ulaşıldı. Bununla birlikte müstearlarıyla birlikte Ahmet Rasim’e ilişkin olduğu düşünülen dört bin civarında yazı tespit edildi… Bütün yapıtları dizisinin üç yüz sayfa civarında bir ortaya getirilecek yaklaşık otuz ciltlik bir külliyat oluşturması düşünülmektedir. Elinizdeki ciltte Ahmet Rasim’in birinci periyot yapıtlarından Birinci Sevgi, Meyl-i Lisan, Nâkâm, Asker Oğlu ve Tahminen Ben Aldanıyorum isimli romanları bulunmaktadır.”
Ahmet Rasim kimdir?
1865’te İstanbul’da doğan Ahmet Rasim, 12 Haziran 1875’te Darüşşafaka’ya kaydoldu, birinci edebî yazı denemelerine buradayken başladı. 1883’te okulu birincilikle bitiren Ahmet Rasim, “Yolcu” ismini taşıyan birinci çevirisinin Tercüman-ı Hakîkat’te yayımlanmasının akabinde işinden istifa ederek müelliflik mesleğinde karar kıldı. Burada birçok makalesi yayımlanan usta kalem, devrin öteki mecmua ve gazetelerinde de çalıştı, yanı sıra çeviriler yaptı. 1927-1932 yıllarında İstanbul milletvekili oldu. Akşam, İkdam, Malumat, Sabah, Servet-i Fünun ve Türk Yurdu başta olmak üzere pek çok müddetli yayında imzasına rastlanan Ahmet Rasim, en çok İstanbul’un gündelik yaşantısı, kendi çocukluk anıları ve matbuat hayatını yapıtlarında anlattı. Müellifin kitap olarak neşredilmiş yapıtlarının sayısı yaklaşık 156’dır. “İlk Fıkra Yazarımız” olarak da tanınan Ahmet Rasim, fıkra ve denemelerinde çoğunlukla kent hayatını, kendi etrafının yaşayışını, vaktin adet ve geleneklerini yansıttı. Çağının şahidi eserler kaleme almanın dışında hayret uyandıracak bir çalışma azmi sergileyerek çeviri, monografi ve ders kitapları da hazırlayan Ahmet Rasim 21 Eylül 1932’de Heybeliada’daki konutunda vefat etti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
