Yarı iletken kesimindeki üretim külfeti otomotivden sonra teknolojiyi de etkiliyor. Dünyada ve Türkiye’de çip kıtlığı yüzünden üretime orta veren otomotiv devlerinin akabinde kıtlık bilgisayar, telefon, oyun konsollarını kapsayan tüketici elektroniğine sıçradı. Dünya çip krizini aşmaya çalışırken daldan art geriye yatırım haberleri geliyor
Pandemi tesirinde tedarik zincirinin bozulmasıyla tüm dünyada başlayan çip kıtlığı otomotiv dalından sonra bilgisayar, telefon, oyun konsolu üzere teknolojik aygıtları da vuruyor. KPMG’nin yarı iletken dalıyla ilgili hazırladığı rapora nazaran, panik alımlarıyla artarak büyüyen çip krizi, üreticileri yatırıma zorladı. Dünya devi çip üreticilerinden art geriye yatırım haberleri geliyor. KPMG’ye nazaran yaşanan kriz yarı iletken dalını büyütecek.
Dünyadaki çip krizini pahalandıran KPMG Türkiye Teknoloji Danışmanlığı Önderi Alper Karaçar, yarı iletkenlerde 2020’nin ikinci çeyreğinde tespit edilen tedarik sıkışıklığının pandeminin tesiriyle ağırlaştığını söyledi. Karaçar, “Şirketler başta 2020’nin sonuna kadar üretimlerinin olağan düzeylere döneceğini kestirim ediyordu lakin sonuncu üreticilerin panik alımı, takviye gören güçlü taleple birleşince çip kıtlığı 2021’in birinci çeyreğinde de artarak devam etti” dedi.
İlk basamakta birçok global otomotiv üreticisinin çip krizi nedeniyle üretime orta verdiğini duyurunca dikkatlerin bu istikamete çevrildiğini vurgulayan Karaçar, şöyle devam etti:
“Küresel otomotiv üreticilerinin genelde gereksinim bazında alım yaptığı düşünüldüğünde, pandemi mühletince yaşanan duruşlar ve 2020’nin ikinci yarısında beklenenden daha süratli artan araba talebi, üreticileri yarı iletken tedariki konusunda hazırlıksız yakaladı. Otomotivde başlayan çip krizinin son periyotta bilgisayar, telefon, oyun konsolları dahil olmak üzere tüketici elektroniğine sıçradığını görüyoruz. Dünya bu krizi aşmak için gayret harcıyor. ABD Lideri Joe Biden da bilhassa yarı iletken dalındaki tedarik zinciri problemlerine dikkati çekerek, pandemi mühletince birçok kritik kesimde yaşanan tedarik sıkışıklığı nedeniyle tedarik zincirini güçlendirmeye yönelik bir kararname imzaladı. Tıpkı vakitte ABD’nin 37 milyar dolar büyüklüğünde bir fon oluşturacağını açıkladı. Hindistan hükümeti de ülkede çip üretim tesisi kurmayı hedefleyen her şirkete 1 milyar dolarlık bir fon sağlayacağını duyurdu. Dünyanın en büyük çip üreticilerinden Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), üretimi artırmak için üç yıl içinde 100 milyar dolarlık ek yatırım yapacağını açıkladı.
TSMC’nin en büyük rakiplerinden Intel, ABD’nin Arizona eyaletinde iki yeni fabrika kurmaya ve üretimi genişletmek için 20 milyar dolar yatırım yapmaya hazırlanıyor. Birçok ülke tedarik sıkıntısını çözmek için çip üreticilerine teşvikler sağlamayı hedefliyor, bunları vergi indirimleri olarak da görebiliyoruz. İş hayatı, eğitim, sıhhat ve cümbüşün dijitale kayması bölüm için değerli bir büyüme fırsatı oluşturuyor.”
Sektör krizden büyüyerek çıkacak
KPMG’nin bu yıl 16’ncısını açıkladığı Global Yarı İletken Kesimi Araştırması da dalda pandemiyle ortaya çıkan trendleri ve şirketlerin beklentilerini ele alıyor. Global yarı iletken şirketlerinden 156 üst seviye yöneticinin katıldığı araştırma, yaşanan krizin kesimi büyüteceğini gösteriyor.
Rapora nazaran global yarı iletken kesimi kriz mühletince dayanıklılık göstererek, 2020 yılını yüzde 6,5 büyümeyle tamamladı. Birçok yarı iletken şirketi, 2020’de gelir ve karlılık beklentilerinin üzerine çıktı. Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 85’i, 2021 yılında da gelirlerinde artış bekliyor. Yarı iletken üreticilerinin fiyatlandırma konusunda avantajlı oldukları bir devirden geçmesi, güçlü maliyetlere karşın karlılıklarını muhafazalarını sağlıyor.
KPMG Yarı İletken Dalı İnanç Endeksi, 2020 yılında 59 puandan 2021’de 61’e yükseldi. Endeks, araştırmaya katılan yöneticilerin yıllık gelirleri, iş gücü hacmi, sermaye masrafı, Ar-Ge harcamaları ve karlılığa ait görüşlerini tabir ediyor. Endeks son 15 yıl boyunca sadece iki defa 61 puan barajını geçmişti.
Talep daha da artacak
5G dahil olmak üzere kablosuz bağlantı ve Objelerin İnterneti (IoT) için artan talep düşünüldüğünde, yarı iletken kesimi gelirlerinde en büyük artışı Sensörler ve MEMS (Mikro elektro-mekanik sistemler) gösterecek. Şirketlerin teknoloji altyapılarını gözden geçirmesi de mikroişlemciler için güçlü bir talep görünümüne işaret ediyor.
Araştırmaya katılanlara nazaran, bilhassa otomotiv uygulamaları yarı iletken bölümünde gelir artışı açısından, bulut bilişim, data merkezi, yapay zeka ve tüketici elektroniği üzere uygulamaları geride bırakabilir.
En büyük risk korumacılık
Araştırmaya katılan yöneticilerin yüzde 53’ü, önümüzdeki üç yıl içinde yarı iletken kesiminin karşılaşacağı en büyük sorunun korumacılık olacağını düşünüyor. Korumacılık, hudut ötesi düzenlemeleri, gümrük vergilerini, yeni ticaret mutabakatlarını ve ulusal güvenlik siyasetlerini kapsıyor. Korumacılığa ait telaşların, geçen yıla nazaran 16 baz puanlık artış kaydettiği görülüyor.
Özellikle dünyanın en büyük iki iktisadı olan ABD ve Çin’in muhafazacı teknoloji ve ticaret siyasetleri, yarı iletken ekosisteminde maliyet baskısını artırırken tedarik zincirini daha da karmaşık bir hale getiriyor. İthal yahut ihraç edilen eserler üzerindeki gümrük vergileri şirketler üzerinde baskı kuruyor. Bunun sonucunda tedarik zinciri meseleleri yarı iletken şirketlerinin ajandasında korumacılığın akabinde ikinci sırada yer alıyor. Araştırmaya katılan şirketlerin sırf yüzde 31’i tedarik zincirlerini optimize ederek çip ham unsurlarını farklı coğrafyalardan temin ettiğini belirtti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
