Beyniniz yaşlanmaya hazır mı TUİK bilgilerine nazaran ülkemizde 65 yaş üzeri birey sayısı 10 milyon Arnavutköy escort bayan civarında ve 2040 yılında bu sayının 16 milyonun üzerine çıkması bekleniyor Tıp alanındaki gelişmeler de hayat müddetlerinin uzamasını sağlıyor Toplumdaki yaşlı bireylerin oranı her geçen gün artarken bilimsel çalışmalarla yeni Escort Avcılar soruların cevapları aranmaya başlandı İleri yaşlara ulaşmayı başaran bir bireyin beyni başka organları kadar sağlıklı kalabilecek mi Bir bireyin böbrekleri akciğerleri karaciğeri ve kalbi sağlıklı kalırken beyni bu organlara oranla Bağcılar escort daha süratli yaşlanabilir mi Bu sorunun cevabı ne yazık ki evet Bunlarla bağlantılı olarak son yıllarda üzerinde durulan Bilişsel Rezerv Teorisi beynimizin bir kumbara üzere doğuştan itibaren beslenme biçimimiz aldığımız eğitim hayat üslubumuz ve geçirdiğimiz hastalıklar sonucunda zenginleştiği ya da yoksullaştığı bir öteki sözle erken yorulduğu aslına dayanıyor Pekala beynimizi süratle yaşlandıran faktörler neler Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Kolu Acıbadem Taksim Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Mustafa Seçkin beynimizde hasar oluşturan 6 sorunu anlattı değerli teklifler ve ikazlarda bulundu
COVID 19 ENFEKSİYONU
Imperial College London da yapılan bir araştırmada Covid 19 un bilişsel kognitif tesirleri incelendi Araştırmada bu hastaların bir kısmında Covid 19 enfeksiyon bulguları düzeldikten aylar sonra dahi devam edebilen dikkat bellek ve odaklanma bozukluğu biçiminde bir çeşit zihin bulanıklığı tanımlandı Yapılan IQ testlerinde ise hastaların Covid 19 enfeksiyonu öncesine oranla yüzde 10 a varan kayıp yaşadığı gösterildi Nöroloji Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Mustafa Seçkin Bu tablo da Covid 19 geçiren hastaların kimilerinin beyinlerinin en az 10 yıl yaşlandığı manasına geliyor ve pandemi tedbirlerine sıkı sıkı bağlı kalmanın değerini bir kere daha ortaya koyuyor diyor
BEYİN DAMAR HASTALIKLARI
Kolesterol yüksekliği kalp ritim ve kapak bozuklukları yüksek kan basıncı hipertansiyon ve diyabetin neden olduğu beyin damar hastalıkları beyni yoran değerli hastalıklar ortasında yer alıyor Yeterli denetim edilemeyen şeker ve kan basıncı seviyeleri kalp ritmini etkileyen durumlar ve damar sertliğine ateroskleroz neden olabilen kolesterol yükseklikleri beynin kanlanmasını bozarak yavaş yahut ani gelişen beyin hasarına yol açabiliyor Ani gelişen olaylar çoklukla semptomatiktir yani belirti verir Lakin teşhis konularak tedavi edilebilse de birçok hastada beyin dokusunda önemli kalıcı hasar oluşuyor ihtarında bulunan Dr Öğretim Üyesi Mustafa Seçkin şöyle devam ediyor Özellikle denetim altında olmayan diyabet ve hipertansiyon üzere durumların neden olduğu küçük damar hastalıkları ise şayet beynin kritik alanlarını örneğin bellekle ilgili alanları etkilemediyse çoğunlukla sessiz ve sinsi seyrediyor Küçük damarların etkilenmesi sonucunda görülen milimetrik hasarlar yıllar içerisinde birleşerek geniş bir alanın etkilenmesine neden olabiliyor ve bir çeşit bunama yahut parkinsonizm bulguları ortaya çıkarabiliyor
UYKU BOZUKLUKLARI
Uyku beynin dinlendiği çöplerini boşalttığı ve gücünü tazelediği bir süreç Dr Öğretim Üyesi Mustafa Seçkinuyku sırasında salgılanan hormonların beyin ve ruh sıhhati için büyük ehemmiyet taşıdığına dikkat çekerek Ayrıca gün içerisinde beyinde üretilen olağandışı yapıdaki proteinler uyku sırasında beyinden temizleniyor Uyku düzensizliği bu olağandışı proteinlerin birikerek Alzheimer hastalığına yol açan patolojik sürece katkıda bulunmasına yol açıyor Bu nedenle uyku bozuklukları yalnızca beyni yoran değil birebir vakitte direkt Alzheimer hastalığıyla alakalı olabilen önemli klinik durumlardır diyor
BESLENME BOZUKLUKLARI
Çoğunlukla beslenme eksikliği ile bağlantılı olan lakin mide ve bağırsak hastalıkları sonucunda emilimin bozulması nedeniyle de görülebilen B1 B6 B12 ve D vitamini folik asit üzere vitaminlerin yahut demir üzere değerli yapıların eksikliği hudut hücrelerinin işlevini bozuyor ve bu eksiklik uzun sürerse beyinde kalıcı hasara yol açabiliyor Dr Öğretim Üyesi Mustafa Seçkinçok kolay tarama testleriyle teşhis konulabilen bu durumların en süratli ve kolay formda düzeltilebilen problemler ortasında yer aldığını vurgulayarak Ayrıca son yıllarda bilhassa genetiği değiştirilmiş buğday ve gibisi tahıllarda olağandan çok daha yüksek ölçüde bulunan bir protein olan gluten yüklü beslenmenin beyinde kronik bir yangı yani enflamasyon yaratarak baş ağrısı depresyon motivasyon bozuklukları hatta Alzheimer ve Parkinson hastalıkları üzere nörodejeneratif süreçleri tetikleyebileceği gösterilmiştir diyor
BÖBREK HASTALIKLARI
Sinir hücrelerinde her saniye yüzlerce kimyasal tepki gerçekleşiyor Bu kimyasal tepkilerin en değerli yapıtaşları ortasında sodyum potasyum klor ve magnezyum üzere elektrolitler yer alıyor Beslenme yoluyla bu elektrolitlerin eksik yahut fazla alınmaları yetersiz su içmek yahut kronik böbrek hastalıkları bedende elektrolit bozukluklarına yol açabiliyor Elektrolit dengesizliği unutkanlık yorgunluk ve uyuklama halinden anlamsız konuşma hatta komaya varabilen şuur bozukluklarına felç gibisi kas gücü kaybına ve epileptik nöbet gibisi ataklara neden olabiliyor Ayrıyeten böbrek yetmezliğinde idrarla atılamayan toksik hususlar deveran yoluyla beyne ulaşarak direkt hasar verebiliyor Bu hasar öbür metabolik bozukluklarda olduğu üzere beyin işlevlerinin direkt olarak etkilenmesi halinde olabiliyor Böbreklerin filtreleme misyonunu yapamaması sonucunda böbrekten atılması gereken ilaçların kan seviyesinin çok yükselmesi çok dozda ilaç almışçasına beyinde yan tesirlere neden olabiliyor Örneğin kan sulandırıcı bir ilacın böbrekten atılamaması ve kanda çok doza ulaşması beyin ve öteki organlarda kanamaya yol açabiliyor Yaşlılıkta görülen böbrek bozukluklarının değerli bir kısmı yetersiz su içmeye bağlı olarak görülüyor
HAREKETSİZLİK VE GERİLİM
Beyni erken yaşlandıran bir öbür değerli etken ise pandemide toplumsal izolasyon nedeniyle çoğumuzun kaygı yandığı hareketsizlik Covid 19 pandemisindeki tedbirlere uyarak hiç meskenden çıkmayan hareketsiz kalan ve ağır gerilim yaşayan yaşlı bireylerin Covid 19 geçirmedikleri halde bilişsel yetilerinin beklenenden çok daha süratli bozulduğu belirtiliyor Bu da hareketsizliğin ve gerilimin beynin yaşlanması üzerindeki olumsuz tesirlerini gösteriyor Ayrıyeten gençlik yıllarından itibaren kronik depresyon yaşayan bireylerin gerilim hormonlarının tesiri ile beyinlerinde bellek işlevlerinden sorumlu hipokampal alanlarda küçülme olabiliyor Bu da yaşlılıkta demans riskini arttırabiliyor
Beynin yorulduğunu gösteren 6 kıymetli işaret
Dr Öğretim Üyesi Mustafa Seçkin Beynin yorulduğunu bir öteki deyişle hasar gördüğünü gösteren en değerli işaret işlevselliğimizin azalmış olmasıdır diyerek yorgun bir beynin birinci sinyallerini şöyle anlatıyor
- Daha evvel kısa müddette yaptığınız bir işi daha uzun müddette yapmaya başlamışsanız hatta tamamlamakta zorlanıyorsanız
- Aynı anda birden fazla işi yürütmekte zahmet çekiyorsanız
- Randevuları faturaları takip etmekte zorlanıyorsanız
- Gün içi yorgunluk uyuklama hali başlamışsa
- Hobilerinize karşı ilgi ve motivasyonunuz azaldıysa
- Basit bir alışveriş listesini yazılı olmadan hatırlamakta zorlanıyorsanız işlevselliğiniz etkilenmeye başlamış demektir
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
