Dijital Türkiye Platformu’nun KPMG Türkiye ile birlikte hazırladığı ‘Dijitalleşme Yolunda Türkiye’ raporu açıklandı. Rapora nazaran dijital dönüşüm için artık kaybedecek vakit yok. Yeni gerçeklikte başarılı olmanın tek yolu dijital direnç kazanmak.
TBV, TÜBİSAD ve TESİD iş birliğiyle kurulan Dijital Türkiye Platformu, ikinci kere hazırlanan raporda dijitalleşme trendlerini tahlil ediyor, Türkiye için yol haritası ve maksatlarla ilgili tekliflerde bulunuyor. Rapor, “Pandemi üzere küçük olasılıklı risklerin hayatımıza hiç beklemediğimiz anda girmesi, gelecekteki fırtınaları atlatabilecek verimli, tesirli ve sürdürülebilir bir iş yaratmamıza yardımcı olacak dijital dönüşüm için artık kaybedecek vakit olmadığını gösteriyor” diyor. Rapora nazaran hem devlet kuruluşlarının, hem özel dalın hem de ferdi olarak vatandaşların, yeni gerçeklikte başarılı olmak ve farklı bir global tehdit karşısında kullanmak için dijital direnç geliştirmesi gerekiyor.
DTP’nin açıkladığı raporda “Tamamen data merkezli bir stratejiye sahip kurumlar, son yıllarda ulaşım, cümbüş, turizm ve finansal hizmetler bölümlerini süratle geride bıraktı. Fakat bu, klasik kurum ve kuruluşların bilgi merkezli önderlere yetişemeyeceği manasına gelmemelidir. Üretilmekte ve toplanmakta olan büyük ölçüdeki bilginin rekabette kalabilmek için yeni bir zihniyet gerektirdiğini fark ettiğinden, kuruluşların da dijitalleşme için en değerli bahis olan bilginin demokratikleştirilmesine yatırım yapması gerekmektedir” deniliyor.
Bu yıl KPMG Türkiye iş birliğiyle hazırlanan rapor online bir toplantıda açıklandı. Toplantının açılışını Digital Europe Genel Yöneticisi Cecilia Bonefeld Dahl ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Ali Taha Koç yaptı. Ali Taha Koç, teknolojinin her zamankinden daha fazla gündemde olduğunu vurgulayarak, Dijital Türkiye Platformu öncülüğünde hazırlanan raporun, fikir geliştirmeye kıymetli katkı sağlayacağını söyledi. “Dijitalleşme ile ilgili gelişmeler nedeniyle sanayi ihtilaline benzeyen bir periyottan geçiyoruz” diyen Koç, bu bahiste kazanan tarafta olmak için çalıştıklarını kaydetti. Koç, şöyle konuştu:
“Dijitalleşmeyle ilgili siyasetler, dataya dayalı yenilikçiliği geliştirmeye odaklanır. Bu süreçte yapay zeka, makine tahsili, bulut bilişim, objelerin interneti, blok zinciri, robotik süreç otomasyonu ve uç bilişim birbirini besleyerek gelişiyor. Dataya dayalı yenilikçiliği geliştirme açısından yapay zeka teknolojilerinin son yıllarda önemli manada öne çıktığını görüyoruz. Birçok ülke yapay zekaya ait ulusal siyaset ve strateji dokümanları oluşturup uygulamaya aldılar. Ülkemizin de bu türlü bir uzun periyotlu stratejiye gereksinimi olduğu çabucak hemen tüm paydaşların ortak görüşü. Bu çerçevede ülkemizin yapay zeka alanındaki yol haritasını ortaya koymak üzere Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’ni oluşturmak hedefiyle son bir yıldır ağır halde çalışma içerisindeyiz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve öteki tüm bakanlıklarımızla bir arada yürüttüğümüz bu çalışmada sona yaklaştık. Strateji evrakı resmiyet kazanınca uzun periyotlu bir yol haritasını ortaya koymuş olacağız. Bir öbür nokta ise siber güvenlikle ilgili. Dijitalleşme sosyoekonomik gelişme için çok kıymetli fırsatlar sunarken siber güvenlik meseleleri nedeniyle kimi önemli riskleri de beraberinde getiriyor. Siber tehditlere karşı faal müdafaa sistemlerini oluşturmamız gerekiyor.”
2021 veri ve yapay zeka yılı olacak
Digital Europe Genel Yöneticisi Cecilia Bonefeld Dahl, dijitalleşmenin şirketleri daha sağlam hale getirdiğini, dijitalleşen dalların daha süratli büyüdüğünü anlattı. Covid-19’un bağlanabilirliğin kıymetini ortaya çıkardığını söz eden Dahl, dijitale yatırımın Avrupa’nın en büyük gündem hususu olduğunu kaydetti. Dahl, Avrupa Parlamentosu’nun 750 milyar euroluk salgın paketinin yüzde 20’sini dijitale ayırdığını belirterek, yatırım planının önceliklere nazaran ‘Dijital eğitim, dijital sıhhat hizmetleri, dijital dönüşüm, inovasyon ve ‘Yeşil Anlaşma’, dijitalleşen Kobi’ler, bağlanabilirlik ve altyapı’ olduğunu söyledi.
“2021 veri ve yapay zeka için büyük bir yıl olacak” diyen Dahl, AB’nin 2030 gayelerini şöyle sıraladı:
- KOBİ’lerin yüzde 50’si büyük bilgi tahlili kullanmalı şu anda bu sayı yüzde 12
- KOBİ’lerin yüzde 30’u birden fazla Avrupa hududunda iş yapmalı, şu anda bu sayı yüzde 8.4
- Öğretmenlerin yüzde 84’ü kendini dijital teknolojileri kullanmaya hazır hissetmeli, şu anda bu sayı yüzde 40
- Araştırma ve yeniliklerin yüzde 10’unun bilişim ve bağlantı dallarına yapılmalı, şu anda bu sayı yüzde 6.9
- Avrupalı vatandaşların yüzde 75’i e-devlet kullanmalı, şu anda bu sayı yüzde 56
- Çalışan bayanların yüzde 6’sı bilişim ve irtibat dalında olmalı, şu anda bu sayı 1.4
- 2025’e kadar unicorn yatırımlarının yüzde 25’i Avrupa’da olmalı
Yeni bir hayat perspektifi
Raporu sunan KPMG Türkiye Teknoloji Dalı Başkanı Gökhan Mataracı, Covid-19 sonrası tüm dünya için yeni bir ömür perspektifinin ortaya çıktığını, uzun bir periyotta gerçekleşmesi beklenen teknolojik gelişmenin çok kısa bir vakitte kullanılmaya başlandığını vurguladı. Dijital Türkiye Platformu ile yaptıkları çalışmada ‘Dijitalleşen Türkiye’ için bir yol haritası çıkardıklarını belirten Mataracı, “Türkiye’nin dijital dönüşüm seyahatinin ana yapı taşları RPA’den akıllı otomasyona, bulut stratejisinden objelerin interneti ve bağlanabilirliğe, siber güvenlikten akıllı kentlere uzanan bir dizi gelişmeden oluşuyor. Akıllı otomasyon çağı ve çevrimiçi öğrenme, hem teknolojik farkındalığın artmasını hem de kültürel gelişmeyi sağlayacak. Akıllı otomasyon, data ve analitik, akıllı kentler geleceğin dijital Türkiye’si için değerli başlıklar olacak” dedi.
Mataracı, dijitalleşme yolundaki Türkiye’nin 2025 amaçlarını şöyle sıraladı:
- Eğitim (e-devlet kullanım oranının yüzde 80’e ulaşması)
- Bağlanabilirlik
- Bulut bilişim (kullanımın yüzde 60 düzeyine gelmesi)
- Dijital servis kullanımının artması
- Fırsat eşitliği
- Girişimci yaklaşımların benimsenmesi
Kabuk değiştirme sürecindeyiz
Raporun açıklanmasından sonra ‘Kırılım Çağında Türkiye’ başlıklı panele geçildi. Panelde kelam alan DTP ve TBV Lideri Faruk Eczacıbaşı, dijitalleşmenin istihdamı tehdit edip etmediği tartışmasına değinerek şöyle konuştu:
“Makineleşmenin başlamasından sonra 1970’lerde de tıpkı endişe yaşandı. Vakit içinde gördük ki sistem kendini bir halde dengeliyor. Kırılımların ağır olduğu devirlerde birtakım öngörülerle ve endişelerle hareket edip uğraşmanın yersiz olduğunu görüyorum. Yeni iş yapış modelleri ve meslekler ortaya çıkıyor. Bugünkü iş ilanları ve 10 yıl evvelkiler ortasında bile büyük farklar var. Şu anda bir kabuk değiştirme sürecindeyiz. Bu süreçte devletlere değerli rol düşüyor. Eğitimi yenileştirmek gerek. Teknolojiye odaklanmış eğitim kural. Gaye insanların, geleceğin gereksinimlerine nazaran şekillenmesini sağlamak. Bu yapıda devlet ve bireyler ortasındaki toplumsal kontratın tekrar düzenlenmesi gerekiyor. Raporda çok değerli datalar var bu açıdan. 10 sene sonrasından korkmayalım ancak yarından itibaren de adımlarımızı gerçekçi bir biçimde atalım.”
Yapay zeka ve etik çalışmalıyız
KPMG Türkiye Lideri ve TBV YK Üyesi Murat Alsan da panelde, dijitalleşen ve yapay zeka kullanımı artan dünyada ‘etik’ bahislerin tahlilini gündeme getirdi. Yapay zekanın, insan zekasını yakalama maksadıyla geliştirildiğini hatırlatan Alsan, “Bir robot ne vakit şuur kazanacak? Dünyada beşerler ve hayvanlar dışındakiler için bir statü yok. Ancak artık kabul ediyoruz ki robotlar için oluşmalı. Uzak gelecekte yapay zekanın şuur kazanacağı öngörülüyor. Yapay zekalı bir robotun sahibinin sorumlulukları ne olmalı, robotun özgürlüğü ne olmalı? Çok ayrıntılı kurallar seti oluşturulması gerektiği açık. Bu mevzuda en sıcak çalışmalar AB’de yapılıyor. Bizim de Türkiye’de çabucak yapay zeka ve etik bahisli çalışmalara başlamamız gerekiyor” dedi.
Dönüşümün temelinde insan var
Akıllı otomasyonun entegrasyonu konusundaki zorluklara değinen TÜBİSAD Lideri Levent Kızıltan ise dijitalleşme ve dijital dönüşümün iki farklı açıdan ele alınması gerektiğini kaydetti. Dijitalleşmenin bir manada mekanik bir süreç olduğunu, dijital dönüşümün temelinde ise insan ögesinin bulunduğunu tabir eden Kızıltan, şunları söyledi:
“Dijital dönüşümde insanların yetkinlik ve hünerleriyle dijitalleşmeye entegre olmasından kelam ediyoruz. Günümüzde kas gücüyle yapılan işler ile beyin gücüyle yapılan işler ortasında uçurum giderek artıyor. Beyin gücüyle yapılan işlerde çalışan insanların, tekrar yetenek kazandırma konseptinde yapay zekadan, makine tahsilinden ve misal sistemlerden yararlanarak kendilerini geliştirmeleri gerekiyor. Bugün Türkiye’nin dijital beyin göçü sorunu var. Avrupa’daki pek çok ülke Türkiye’yi kaynak havuzu görüyor. Nitelikli insanların bugün ve gelecekte muhtaçlık duyacağı yetkinlikler neyse eğitim programlarımızı değiştirip insanları buna nazaran yetiştirmemiz ve yeteneği tutmamız lazım.”
TESİD Lideri Yaman Tunaoğlu da dijital dönüşümün insan yararına odaklandığını hatırlattı. Elektroniğin her kesimde artık bir alt bileşen olduğunu belirten Tunaoğlu, yazılım firmaları için bu devrin kıymetli bir fırsat yarattığına dikkat çekti. Tunaoğlu, “Türkiye’de bulut teknolojisinde düzgün bir noktaya geldik. Temel fırsat aslında objelerin interneti ile ilgili gelişimde. Sıhhat, ulaşım, tarım üzere birçok bölüm bu mevzuda uygulamalar ve yazılımlar geliştiriyor. Türkiye güçlü bir endüstriye sahip, dijitalleşme konusunda Avrupa ile yarışacak durumdayız. Bulut teknolojilerinde de Türkiye’de muhakkak bir noktaya geliyoruz, temel fırsat objelerin interneti konusunda. Sıhhat, ulaşım, tarım üzere pek çok dal objelerin internetine dokunan uygulamalar geliştiriyorlar. Değişim odaklı, rekabetçi olan eserler üretmek için gayret sarf etmeliyiz” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
