Ulusal ve milletlerarası seviyede fikir başkanı pozisyonundaki itibarlı isimleri 20’nci sefer online olarak bir ortaya getiren Forum İstanbul 2021 birinci gün öğlenden sonra oturumları ile tamamlandı.
Gülsan Holding oturum sponsorluğunda gerçekleşen forumun akşamüzeri ‘Gelecek Senaryoları ve Öngörüleri’ başlıklı ikinci oturumundaEBRD Risk ve Ahenk Lider Yardımcısı & CRO Annemarie Straathof konuk konuşmacı olarak oturumun açılışını gerçekleştirdi.
Türkiye’nin 2021’de de devam eden bir büyüme olmasının gerçekçi bir beklenti olduğunu fakat bunun ıslahat uygulamaları, pandemi ve istikrara bağlı olduğunu belirten EBRD Risk ve Ahenk Lider Yardımcısı & CRO Annemarie Straathof, “Kovid-19 krizinin dünyanın yüzleştiği en büyük şoklardan biri oldu. Bu krizi büyümenin 2019 yılında keskin bir biçimde -7,5’e yavaşladığını EBRD bölgesi ekonomilerde de gördük. 2020’de de -1 daha eklendi. Neredeyse tüm ülkeler gayri safi ulusal hasılada bir daralma yaşadı. Türkiye, Çin dışında 2020’de müspet rekor kıran tek G20 ülkesi oldu. Krizin direkt tesiri EBRD ülkeleri nüfusunun daha büyük bir kısmı tarafında hissedilirken, başka yandan gelişmiş algıda krizin yükü orantısız olarak düşük gelirliler, eğitim ve bayanın üzerine bindi. Covid-19 krizi küresel finans krizine nazaran çok daha büyük ve gerçek ekonomik tesire sebep oldu. Ülkelerdeki ekonomik yapısal zayıflıkları ortaya çıkardı ve kapsayıcı iktisatların geliştirilmesi muhtaçlığını ortaya koydu. Toparlanma suratı ise aşı suratına bağlıdır. EBRD ise 2020’de 11 milyar Euro rekor yatırım yaptı. Krizden ötürü kamu ve özel kuruluşlarına yaşadığı nakit düşüncesi için takviye verdik,” dedi
Türkiye’deki belediyelerle çalıştıklarını, yeşil kentin gündemlerinden biri olduğunu söz eden Straathof, Avrupa Yeşil Muahedesi ve Paris Anlaşması’nın da imzalanmasıyla birlikte Türkiye’nin endüstrideki rekabetinin güçleneceğinin altını çizerken, “Yeni teknolojiler, Ar-Ge ile güç ve ulaştırma altyapı kesimlerinin daha yeşil ve daha akıllı olma konusunda birlikte çalışacağımızı görmekten memnunluk duyuyoruz.” dedi
Ardından Forum İstanbul Onursal Lideri & TEB İdare Konseyi Lideri Yavuz Canevi moderatörlüğünde; DenizBank Finansal Hizmetler Kümesi CEO’su Hakan Ateş, Partners Group USA İdare Heyeti Lideri ve Danışman Ortağı & Institute of International Finance (IIF) Eski Lideri Dr. Charles Dallara, Atlantik Kurulu Kıdemli Bağımsız Üyesi Hung Tran, Forum İstanbul Onursal Lider Yardımcısı ve Bilgi Üniversitesi akademisyeni Prof. Dr. İlter Turan, Galileo Küresel Advisors İdare Şurası Lideri ve CEO’su Georges Ugeux kıymetlendirme ve öngörülerini paylaştılar.
Oturumda ‘Pandemi ile resetlenen dünya nasıl gözükecek?’, ‘Sürdürülebilir kapitalizmin geleceği…’, ‘Çok Paydaşlı’ geleceğin inşası…’, ‘Küresel iktisat nasıl düzgünleşir?, Toparlanma K tipi mi olacak?’, ‘Glokalleşme: Küreselleşme +Lokalleşme yeni paradigmasının değiştirdiği yeni dünya koşulları nelerdir?’, ‘ Teknoloji, Sıhhat, Toplumsal Medya üzere pandemi ile değişen öncelikler dünyayı değiştirmeye nasıl devam edecek?’ üzere bahisler masaya yatırıldı.
KOBİ’ler Desteklenmeli
Açılış konuşmasının akabinde birinci kelamı alan DenizBank Finansal Hizmetler Kümesi CEO’su Hakan Ateş, Kovid-19 devrinde global ekonomini röntgenini çekti:
“Kovid-19 salgını bir sıhhat krizi lakin hem arz hem talep taraflı bir şoka sebep oldu. Bu krizden hasarsız çıkmanın imkanı maalesef yok. Şimdi dünyada 1,6 milyar doz aşı yapılabildi. Lakin tüm dünyayı aşılamak için bunun 10 katına gereksinim var ve bu aşılar muhakkak periyodlarla tekrarlanmalı. İktisat tarafında ise 2020’de IMF sayılarına nazaran 3,3 büyümesi beklenen global gayri sayfi hasıla 3,3 küçüldü. 114 milyon istihdam kaybı yaşandı. Global borç stoku ise 30 trilyon dolar artarak son 1 yılda 289 trilyon dolara yükselerek rekor kırdı. Dünya gayri safi ulusal hasılası 85,4 trilyon dolar olduğu göze alınırsa borçlanma 3 katına ulaştı. Salgın öncesi yoksulluk hududundaki 30 milyon insanın buradan kurtulması beklenirken, tersine 90 milyon ek oldu ve toplam yoksulluk hududu altında yaşayan insan sayısı 730 milyona ulaştı. Devletler bu krizi yönetmek ismine ekonomik harcama taraflı siyasetler izliyor. Devlet borçlanması mali tarafında artarken, iş veren takviyeleri, toplumsal transferler gelişmiş ülkelerde gayri safi ulusal hasılanın 10 ile 19’a kadar yükselebilirken, gelişmekte olan ülkelerde kaynak azlığı nedeniyle 7 civarında kaldı. Türkiye’de toplam dayanağın yüklü kısmı bankalar üzerinden mobilize edilen garantili krediler biçiminde oldu.”
Dünya genelinde 16 trilyon dolara ulaşan mali dayanaklar gerçekleşmeseydi pandemi ziyanı 3 katından daha fazla olabileceğini belirten Ateş, mali dayanaklar ve aşının beklenenden süratli toparlanma getirdiğini vurguladı. Ateş, şöyle devam etti:
“Yaşanan istihdam ve eğitim kaybı, borçluluk oranlarındaki artış ve artan eşitsizlikler gelişen ve az gelişmiş ülkelerdeki ekonomilere kalıcı hasarlar verdi. Yüksek likidite ve arz dengesizlikleri öbür taraftan artan tasarruflar ve ertelenmiş talep, harcaması da enflasyonu da faizi de yüksek bir ortam oluştururken bu üçü birbirini besleyen bir döngü haline geldi. Gelişmiş ekonomilerde de bu süreç başlayabilir diye düşünüyorum.”
Son olarak Ateş, aşılama ve üretim tedarik sorunlarında devlet dayanağı olmazsa tahlilin çok kolay olmadığını altını çizerken, 99’dan fazlası KOBİ olan Türkiye’de KOBİ’lerin desteklenmesi ile iktisadın sağlam dokusunun ayakta tutulabileceğini belirtti.
ABD İçin Enflasyon Riski Artıyor
ABD’de ekonomik toparlanmanın nasıl olduğundan bahsederek kelamlarına başlayan Partners Group USA İdare Konseyi Lideri ve Danışman Ortağı & Institute of International Finance (IIF) Eski Başkanı Dr. Charles Kollara, “ABD iktisadı kaç aydır aslında kalkınmayı yaşıyor ancak bu çok da kurallara nazaran gitmiyor. Elbette piyasa ayarlamalar İstihdamda tercihleri değişti talepleri değişti, istihdamda yetenekleri seti değişti. Biden İdaresi, artık bu zorlukları sonlandıracak biçimde bir süreç başlattı. Lakin ABD iktisadına olması gerekenden fazlası yapılırken enflasyon riskleri artırılıyor,” dedi.
Ekonomide Özgürlükten Uzaklaşma Dünyanın Ortak Derdi
Sonrasında Amerika Birleşik Devletleri ve Çin ortasındaki ekonomik mali bağlantılardan bahsederek konuşmasına devam eden Dr. Charles Kısımlara, “Çin iktisadında geçtiğimiz 10 yılda bir mucize yaşandı. Yalnızca ucuz iş gücü değil, Çin’in Dünya Ticareti Tertibi ile 2000’lerin başında yaptığı entegrasyon ile dünya iktisat dokusuna Çin de dahil oldu. Bugün daha güçlü bir kademeye geldi. Beraberinde rekabeti çok daha kırılgan hale getirdi. Tahminen bizim şu anda bununla yaşamaya, bu tansiyon ve rekabetle yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor. Zira yalnızca ticari bağlantıların değişimi değil, tüm milletlerarası alakaları etkileyecek. Bir öteki bahis ise, ki bunun geleceğe biraz daha ışık tutacağını düşünüyorum. Daha uygun bir ekonomik sistem istiyoruz lakin ekonomik ve mali özgürlüğe paha veriyor muyuz? Şayet kıymet veriyorsak telaş ve çekincelerimizi lisana getirmeliyiz. Demokratik hükümetlerde de bunların lisana getirilmesi lazım. Ne yazık ki demokratik ülkelerde dahi çok fazla hürlük kalmadı. Çok sayıda artan regülasyonlar kelam konusu. Kimileri nitekim çok gerekli olabilir; mesela çevresel alanda yapılanlar ancak kimileri ise temel rekabet kıymetlerine müdahale ediyor. Demokratik hükümetlerde de popülizmin getirdiği bir yan eser diyebiliriz,” Tabirlerini kullandı.
Dünya Nüfusunun Yüzde 52’si Anti-Demokratik İdare Altında Yaşıyor
Dünya nüfusunun 52’sinin anti demokratik idareler altında yaşadığına dikkat çeken Atlantik Kurulu Kıdemli Bağımsız Üyesi Hung Tran, “Temel itibariyle pandemiyle bakınca bizim kırılganlığımızı görüyoruz. Viral pandemiler esnasında ne hale geldiğimizi görüyoruz. Daha da değerlisi şu anda dünya bu türlü bir şeyler karşı karşıya. Bu halde bile hala birbirimiz sevmiyoruz ve bir taraftan da yeni rekabet kelam konusu. Evvelden ideolojik olan sıkıntı ABD ve Çin açısından artık yönetişimle ilgili birtakım meselelere dönüştü. Çin’in bakış açısında gelişmekte olan ülkelerde kendi otoriter devlet kapitalizmini sunmuştu. Bunu bir reçete olarak sundu ve ulusal egemenlik bağlamında ve iç işleri bağlamında bu da kimi kapalılıklar meydana getirdi. Her iki tarafta durumlarını kurmak için paydaşlık ve ittifaklar da kurmak istedi. Evvelki soğuk savaşa nazaran ABD ve Batı epeyce savunmacı görünüyor. Son 15 yıldan bu yana barış bağlamında beşerler farklı ülkelerde yaşıyor ve demokratik açıdan bozuklukları görüyor. Dünya nüfusunun 52’si anti-demokratik idareler altında yaşıyor,” dedi.
Sosyal Devlet Anlayışı Yine Güç Kazandı
Küreselleşme tersliğinin yaygınlaştığına dikkat çeken Forum İstanbul Onursal Lider Yardımcısı ve Bilgi Üniversitesi akademisyeni Prof. Dr. İlter Turan, “Geriye baktığımızda değişim çok boyutlu, herkese olgulara kendi açısından bakıyor. Örneğin ABD’yi keşfedenler açısından orayı buldukları mısır, domates ve patatesin çok büyük bir değeri yoktu. Fakat beşerler tarihini en fazla etkileyen şeyler bu üç eserdi. Bunlar olmasaydı nüfus bu kadar büyük olmayacaktı. Beslenme sorunu açısından ABD’de bulunan altın ve gümüşü Osmanlı ne manaya geldiğini alışılmamış bir enflasyon yaşaması ile anlaşıldı. Sovyetler dağılmadan evvel birkaç ay evvel dağılacağını kestiremiyorlardı,” dedi
Sözlerini globalleşme zıtlığının yaygınlaştığı hatırlatması ile sürdüren Turan, “Bu aksilik, heyeti nizam ve sistemi yöneten seçkinlere karşı popülist bir isyan şekliden gerçekleşiyor. Bu anti-globalistler, kendi ülkelerinin siyaset seçkinlerinin toplumlarından kopuk, saygısız ve kaygılarına karşı kayıtsız olmakla suçluyor . Büsbütün haksız değil. Küresel bedelleri savunana süreksiz olsa da ziyan görenleri küçümsediler. Bilhassa iki mevzunun sembolik sorun teşkil ettiğini görüyorum. Biri artan ithalatın yarattığı ileri sürülen işsizlik. İkincisi ise ulusla iş gücüne haksız rekabet yarattığı ileri sürülen, ayrıyeten bir kültür tehdidi olarak da algılanan göçmen göçü. Bu da direkt küreselleşmenin eseri olmasa da teknolojinin ilerlemesiyle sıradan işler yapabilme imkanlarını zayıflatacağı ve daima işsizliğe mahkum edeceği endişelerini da bu listeye eklememiz de mümkün. Küreselleşmenin yararlarını savunanlar meselelerin aşılması için kamuoyunu ikna etme mecburiliği hissetmeli yoksa kaybetmeye mahkumlar. Öteki bir alan salgının küreselleşmenin toplumsal devleti önemsemeyen cephesini de çökerttiğini önemsemeliyiz. Toplumsal devlet anlayışı yine güç kazandı. Bu sonuç gelecekte de tartısını hissettirmeye çalışacak.” Sözlerini kullandı.
Galileo Küresel Advisors İdare Şurası Lideri ve CEO’su Georges Ugeux, “Sistem içerisinde oluşan riskler artık katlanamaz hale geldi. IMF’nin durumu şu anda yaklaşık olarak 16 trilyon dolarlık bir sendeleme var. İnanılmaz bir kayma var. Özel bölümden devlet bölümüne geçen, İkinci Dünya Savaşı’nda olmuştu bu türlü bir şey, fakat biz savaşta değiliz. Girip çıkan paralar birçok vakit spekülatiftir. Para enjekte edilip bu durumdan kurtulmak kelam konusu değil. Tıpkı vakitte popülist bir dünyada yaşıyoruz. Bizler artık iki dünyanın sıkışmasını kaldıramayız. Rusya ve Çin’in yakın olması muazzam derecede fazla. Olağan ki ABD her ne kadar farklılar olsa da tekrar de Atlantik İttifakı içerisinde bir ortada olmak durumundayız.
Yaşam Uzunluğu Muvaffakiyet Mükafatı Hakan Ateş’e Verildi
Oturumun çabucak akabinde 20. Forum İstanbul Ödül Töreni kapsamında Hayat Uzunluğu Muvaffakiyet Ödüllerinden ilkitüm hayatı boyunca bankacılık bölümüne kattığı kıymet ve çalışmalar sebebiyle duayen bankacı DenizBank Finansal Hizmetler Kümesi CEO’su Hakan Ateş’e takdim edildi. Forum İstanbul Lideri Sayın Aclan Acar Forum İstanbul Heyeti ismine bir defa daha teşekkürlerini sunarken, hislerini paylaşan Ateş, Bu mükafatı çok büyük bir onurla kabul ediyorum ve size minnettarlığımı tabir ediyorum. Burada hakikaten Aclan Beyefendi olağanüstü bir özet yaptı. 22 yaşın birinci günlerinde başladığım bankacılık mesleğimde 40. yılımı tamamladım. Çeşitli hizmetlerim oldu. Bu çeşit misyonlarda bulunma talihini elde edebildim. Bu mükafatı konutumun en değerli köşesinde saklayacağım. 2 on yılı devirmiş niyet platformu olan Forum İstanbul’a ve siz bedelli yöneticilere teşekkür ediyorum.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
