Dünya Sıhhat Örgütü, sistemli olarak günde 1 tane sigara içimini bağımlılık olarak tanımlıyor. Sigara bağımlılarının Covid – 19’a karşı 14 kat daha fazla risk taşıdıklarını belirten uzmanlar, günde 1 tane sigara içmenin ve hatta sigara dumanına maruz kalmanın sıhhat açısından olumsuz tesirler yarattığına dikkat çekiyor. Enfeksiyona yakalanma ve mevt riskinin yarattığı derdin insanlarda bu süreçte sigara kullanımını azalttığını söz eden uzmanlar, sigara bırakma devrinde ortaya çıkan olumsuz hislerle başa çıkmada kitap okuma, sinema izleme ve ahşap boyama üzere hobilere yönelmeyi tavsiye ediyor.
31 Mayıs her yıl Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak anılıyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Simge Alevsaçanlar Cücü, sigara bağımlılığına ait değerlendirmelerde bulundu.
En az ikisi bağımlılık işareti
Sigara bağımlılığından kelam etmek için aşağıdaki durumlardan en az ikisinin varlığının kelam konusu olması gerektiğini belirten Simge Alevsaçanlar Cücü, bu durumları şöyle sıraladı:
– Son 12 aylık mühlet içinde istendiğinden daha büyük ölçüde ya da uzun müddetli olarak sigara kullanma,
– Sigarayı bırakma ya da denetim altında tutma için daima bir istek duyma ve başarısızlıkla sonuçlanan teşebbüslerde bulunma,
– Sigara kullanımı ile ilgili etkinliklere çok vakit ayırma,
– Sigara kullanmak için ağır bir istek duyma, sigara kullanımı nedeni ile işte, okulda ya da meskendeki pozisyonun gereği olan en önemli sorumlulukları yerine getirememe,
– Sigara kullanımı nedeniyle bedensel, ruhsal ve/veya toplumsal meseleler yaşanmasına karşın kullanmaya devam etme,
– Sigara kullanımı nedeniyle bir kadro toplumsal, cümbüş ya da iş ile ilgili aktifliklerin azaltılması ya da bırakılması,
– Yineleyici bir biçimde tehlikeli olabilecek durumlarda sigara içme,
– Sigara kullanımına karşı tolerans gelişimi nedeni ile artan ölçülerde tütün kullanma ya da tıpkı ölçüde kullanmaya karşın bariz olarak daha az tesir yaşanması,
– Sigara içilmediği vakitlerde mahrumluk yaşanması.
İlk sigara bağımlılığı tetikleyebiliyor
Dünya Sıhhat Örgütü’nün tertipli olarak günde bir tane sigara içimini bağımlılık olarak tanımladığına dikkat çeken Simge Alevsaçanlar Cücü, “Yapılan çalışmalar tek bir sigaradaki nikotinin insan beynindeki nikotin reseptörlerini doyurmaya kâfi olduğunu ortaya koyuyor. Dr. Joseph R. DiFranza, yapmış olduğu çalışma sonucunda nikotinin beynin yapısını ve fonksiyonunu birinci kullanımdan sonraki bir gün içinde değiştirdiğini ve beyindeki nikotine bağlı değişikliklerin birinci sigarayla bağımlılığı tetikleyebildiğini belirtiyor. Nikotin bağımlılığı birinci sigara ile başlıyor ve ortalama 1 aylık kullanımdan sonra kişi sigara içmediğinde istek belirtileri ortaya çıkıyor. Bu nedenle günde bir tek sigara bile bağımlılık geliştirmek açısından risk yaratıyor. Ayrıyeten yapılan çalışmalar günde 1 tane sigara içmenin ve hatta sigara dumanına maruz kalmanın sıhhat açısından olumsuz tesir yarattığını, kalp ve akciğer rahatsızlıkları yaşama ihtimalini arttırdığını gösteriyor.” dedi.
Sosyal içiciler bağımlı olarak değerlendiriliyor
Sigara içen bireyler ortasında da bir ayrım olduğunu söyleyen Cücü, “Her gün nizamlı olarak sigara içen, son 30 gün içinde her gün en az 1 tane sigara içen, son 30 günde her günden daha seyrek içen ve orta sıra içenler olarak belirlenen ayrımlar var. Ayrıyeten Dünya Sıhhat Örgütü, hayatı boyunca toplam 100 tane sigara içmiş olan bireyleri sigara bağımlısı olarak kıymetlendiriyor. Bu nedenle toplumsal içicilik olarak tabir edilen durum da aslında bağımlılık olarak bedellendiriliyor.” dedi.
Sigara kullananlar 14 kat daha riskli
Pandemi devrinde insanların korku, dehşet, gerilim ile başa çıkmada ve bu hislerden uzaklaşmada bağımlılık davranışlarına daha fazla eğilim gösterme riski altında olduklarına dikkat çeken Cücü, kelamlarına şöyle devam etti: “Yapılan çalışmalar bilhassa bu devirde davranışsal bağımlılıkların artma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Sigara kullanalar Covid-19’a karşı daha hassas oldukları için enfeksiyonu daha süratli kapabilir, hastalığı daha şiddetli ve güçlü geçirebilirler. Yapılan çalışmalar, sigara bağımlılarının Covid-19’a karşı 14 kat daha fazla risk taşıdıklarını gösteriyor. Gerilim ve can derdi üzere olumsuz hisler, sigara içme davranışı için tetikleyici olmakla birlikte sigara içmenin üst teneffüs yollarına verdiği ziyan, bağışıklık sistemi üzerindeki olumsuz tesirleri, sigara kullanımının Covid-19 şiddeti ve seyrine olumsuz tesirlerini gösteren çalışmaların varlığı ve basında lisana getirilmesi, pandemi devrinde sigara içenlerin enfeksiyona yakalanma ve vefat riski sebepleriyle kaygılanmaları insanların bu süreçte sigara kullanımını azaltmalarını sağladı.”
Pandemi sigarayı bırakmak için değerli bir fırsat
Pandemi devrinin sigarayı bırakmaya istekli bireylere değerli bir motivasyon, uygun bir ortam ve fırsat sunduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Simge Alevsaçanlar Cücü, “Hastalığı daha rahat atlatabilmek için sigarayı bırakmak değer taşıyor. Sigarayı bırakma sürecinde birinci devirde hatırlatıcılardan uzak kalmak, sigara içilen ortamlara girmemenin de değerli olduğunu söyleyebiliriz. Pandemi sürecinde toplumsal ortamlardan uzak kalınması ile birlikte sigara içen arkadaşlara ve sigara içilen ortamlara daha az maruz kalınacağı için bireyler daha az tetiklenme yaşayarak sigaradan uzak kalmayı başarabilir.” dedi.
Hobilere yönelmek tesirli olabilir
Bu süreçte olumsuz hisler ile başa çıkmak için alternatif usuller keşfedilmesinin ve uygulanmasının ehemmiyetine değinen Uzman Klinik Psikolog Simge Alevsaçanlar Cücü, “Hem olumsuz hisler hem de sigara isteği ile başa çıkabilmek için kitap okumak, sesli kitap dinlemek, ilgi alanına nazaran sinema ve görüntüler izlemek, arkadaşlar ve aile üyeleri ile manzaralı konuşma yapmak, meskende ailecek oynanabilecek oyunlara yönelmek, ahşap boyama, puzzle yapma, fotoğraf yapma vb. hobiler edinmek, ilgi alanlarına nazaran online kurs ve seminerlere katılmak, meskeni yine dekore etmek üzere konutta yapılabilecek farklı aktivitelere yönlenilebilir. Şayet gereksinim duyulur ise tıbbi dayanak de alınabilinir.” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı