07 Mart 2021, İstanbul;
PERYÖN – Türkiye İnsan İdaresi Derneği, tüm dünyada toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin büyüdüğünü ve pandeminin bayanın güçlendirilmesi ile ilgili gayretleri sekteye uğrattığını vurguladı. 8 Mart Dünya Bayanlar Günü münasebetiyle bir açıklama yapan PERYÖN, pandemi sürecinde çalışan bayanların yaşadığı zorlukların ekonomik yansımaları olduğunu belirtirken, duraklama periyodunun bir an evvel bitmesinin küresel iktisat açısından hayati ehemmiyet taşıdığının altını çizdi.
Kadın istihdamında düşüş yaşandı
PERYÖN’ün Avrupa Birliği’nce desteklenen Hrant Dink Vakfı Sivil Toplumu Güçlendirme Hibe Programı kapsamında; İstanbul Gedik Üniversitesi iştirakinde ‘Çalışma Hayatının Çeşitlilik Odaklı Yapılandırılması’ gayesiyle hayata geçirdiği ‘İş’te BirlİKte’ projesi çerçevesinde hazırlanan Toplumsal Tesir Raporu, bayanların içinde bulunduğu risk ve sonuçlara ışık tuttu. Buna nazaran; Türkiye’de bayan istihdamı 2019’da yüzde 32,2 iken, TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) Eylül 2020 bilgilerinde bayanların iş gücüne iştiraki yüzde 31,9 olarak gerçekleşti, istihdam oranı ise yüzde 26,9’a geriledi. Toplumsal Tesir Raporu’nda refere edilen ve Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Bayan Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi (SU Gender) tarafından yayımlanan raporda, pandemi sürecinde çalışma hayatında bayan istihdamının düşmesi üç sebebe dayandırıldı:
- Kadınların ağır olarak çalıştığı kesimlerde ekonomik daralma nedeniyle istihdamda azaltma yoluna gidilmesi ve iş yerlerinin kapanması.
- Kadınların çalıştığı yerlerde garantilerinin az olması, yarı vakitli yahut süreksiz işler olması nedeniyle işten çıkarılmalarının ekonomik ezayı giderme formunda kıymetlendirilmesi.
- Kadınların konutta bakım ve mesken işleri sorumluluğunu üstlenmeleri nedeniyle gün içerisinde vakitlerinin bölünmesi.
Raporda toplumsal cinsiyet eşitsizliği, iş yeri siyasetleri ve hane içi kültürüne de yerleştiğinden, bayanların meskendeki işlerini aksatmamaları için işten ayrılmalarının beklenmesi sonucunu doğurduğuna da dikkat çekildi.
Pandemiden en çok bayan çalışanlar etkilendi
Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi bilgilerine nazaran; pandemi sürecinde ön saflarda yer alan sıhhat dalı çalışanlarının global olarak yüzde 70’ini bayanlar oluşturuyor. Türkiye’de hekimlerin yüzde 50’si, hemşirelerin yüzde 70’i, ebelerin ise tamamı bayanlardan oluşuyor. Sıhhat bölümünde çalışan bayanlar, pandemi mühletince yüksek risk altında ve iş/özel hayat istikrarları altüst olarak vazife yapıyor. Pandeminin bilhassa birinci aylarında en çok etkilenenler dokumacılık giysi mağazacılığı ve konuk ağırlama kesimi oldu. Her iki kesimde de bayan çalışan oranının yüzde 50’nin üzerinde olması, bayanların süreçten orantısız etkilenmeleri sonucunu doğurdu. Maksatlar İçin İş Dünyası Platformu’nun Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) uyumunda hazırladığı ‘Covid-19 Krizinin İşletmeler Üzerindeki Tesirlerinin İkinci Anket Sonuç Raporu’na nazaran, pandemi krizinden en çok bayan çalışanlar etkilendi.Özellikle çocuk, hasta bakımı, hijyen ve besin güvenliği üzere aile ve mesken işine ait sorumlulukların artmasıyla bayan çalışanlar üzerinde daha ağır bir tesir oluştu. Firmaların yüzde 34’ü, koronavirüs krizinin tesiriyle ortaya çıkan şartların, bayanları erkeklerden daha fazla etkilediğini tabir etti. Hatta bu algı, üst seviye bayan yöneticisi olan firmalarda daha da besbelli olarak hissedildi.
“Kadının soyut hünerleri büyük avantaj”
PERYÖN İdare Şurası Lideri Berna Öztınaz, ‘İş’te BirlİKte’ projesi çerçevesinde ortaya koydukları Toplumsal Tesir Raporu’nda da belirtildiği üzere, bir yanda önyargılar, bir yanda kalıplaşmış yargılar başka tarafta ise davranışsal bir bileşen olarak ayrımcılık olduğunun altını çizdi. Öztınaz; “Daha değerli bir sorun, bayanların kendilerini kıymetlendirme biçimleriyle ilgili. Bayanların yetenek ya da maharet açısından rastgele bir eksiği olmamasına karşın kendilerini işe uygun ve kâfi görmemelerinin önüne geçilmesi gerekiyor. Kalıplaşmış yargılar ve ayrımcılık, farkındalık çalışmalarıyla azalabilir. Bayanın soyut hünerleri iş dünyası için büyük avantaj oluşturabilir” diye konuştu.
G20 önderleri işgücüne iştirak farkını yüzde 25 azaltacak
Kadın ve erkek ortasındaki iş gücüne iştirak farkının azalmasının ekonomik güzelleşme için hayati kıymet taşıdığını belirten Berna Öztınaz kelamlarını şöyle tamamladı: “Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkelerinde bayanların iş gücüne iştirak oranları yüzde 65’e yakınken Türkiye’de bu sayı yüzde 31,9. Bu oran Türkiye’de 10 milyon bayanın işgücüne katılmasıyla eşitlenebilir. G20 başkanları, 2025 yılına kadar iş gücüne iştirak farkını yüzde 25 azaltmayı taahhüt etti. Şayet bu taahhüt yerine getirilebilirse global iktisat 5.8 trilyon ABD doları kazanmış olacak. Ve bu sayı da pandeminin ekonomik yaralarını sarmada bayanın ehemmiyetini net olarak ortaya koyuyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
