Kardeş rekabeti, çocukların gereksinimlerini yahut isteklerini tabir edebildiğinin sağlıklı bir işareti olarak kabul edilir. Ama rekabet ortamını yaratan çocuklardan biri dışlanmış hissediyor ise ailelerin önlem almaları değer kazanır. DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Dr. Didem Altay kardeşler ortası rekabetin aileler tarafından desteklenmemesi gerektiğini belirterek ailelerin yararlanabilecekleri adımları paylaştı.
Kardeş kıskançlığı bilhassa tıpkı cinsiyetten ve yaşları birbirine yakın olan çocuklar ortasında yaşanan rekabettir ve kardeşlerin ebeveynlerinin sevgi ve hürmetini kazanmak için birbirleriyle yarışlarından kaynaklanır. Belli seviyede kardeş rekabeti, tıpkı ailede yetişen çocuklar ortasında her çocuğun gereksinimlerini yahut isteklerini söz edebildiğinin sağlıklı bir işareti olarak kabul edilir. Ancak rekabeti doğuran neden çocuklardan birinin “dışlanmış” hissetmesi ise ailelerin daha dikkatli olmaları ve duruma nazaran tedbir almaları gerekebilir.
Kardeşler neden rekabet ediyor?
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Dr. Didem Altay, kardeş rekabetinin birçok ailede bilhassa iki yahut daha fazla çocuğu olan ailelerin birçoklarında görüldüğüne dikkat çekerek, kıskançlığın çoklukla şu durumlarda ortaya çıktığını belirtti;
- Ailede daha fazla ilgi ve bakıma gereksinim duyabilecek hastalığı yahut özel muhtaçlıkları olan bir çocuğun varlığı
- Ebeveynler tarafından çocuklar ortasında karşılaştırma yapılması
- Bir çocuğun başka çocuğa nazaran ebeveyni tarafından adil/eşit olmayan ölçüde ilgi görmesi
- Yeni gelen bebeğe karşı tehdit algısı
Sevgi ve örnek olmak altın kurallar
Dr. Didem Altay, çocuklarla ilgili tüm problemleri çözmede sevgiyi göstermenin değişmez kural olduğuna ve kardeş rekabeti konusunda da birinci adımın sevgiyi göstermek olduğuna dikkat çekti. Altay; “Ebeveynlerin çocukların her biriyle özel vakit geçirmeleri, her bir çocuğun sevdiği ve başarılı olduğu aktiviteleri birlikte gerçekleştirerek kendilerini âlâ hissetmelerini sağlamaları değerli. Bunun ötesinde çocuklara düzgün birer rol model olmak, tansiyon anında nasıl sakinleşebileceğini öğretmek ve olumlu sorun çözme hünerlerini artırma tarafında desteklemek ailelerin öncelikli tavırları olmalı” dedi. Kimsenin birbirine makûs kelam söylememesi ve vurmaması üzere temel kuralların lakin rol modellikle hayata geçirilebileceğini söyleyen Altay, ailelerin uygunsuz davranışların sonuçları hakkında çocuklarla konuşmalarının gerekli olduğunu da belirtti.
Kıyaslamayın, taraf tutmayın
Klinik Psikolog Dr. Didem Altay kardeş kıskançlığının belirli seviyede olağan olduğunu lakin ailelerin kıskançlığı çocukların “gelişimleri yahut hayata hazırlanmalarında bir fırsat olarak görmelerinin” hakikat olmadığını belirtti. Yaşadığımız kültürde kimi ailelerde görülen erkek çocuklarına yönelik yüksek ilgi ve müdafaacı halin da rekabetin değerli bir nedeni olduğuna değinen Altay, “Çocuklara cinsiyetlerine, yeteneklerine ve kişilik özelliklerine nazaran davranmaktan ve onları karşılaştırmaktan kaçının. Çocukları karşılaştırmak hislerini incitir ve kendilerini bedelsiz hissettirir. Bunun yerine çocuğun olumlu özelliklerini ve davranışlarını övün. Katiyen taraf tutmayın. Çatışma kızışırsa onları sakinleşene kadar ayırın. Birbirleriyle irtibat kurmalarına müsaade verin ve olayı hislerini ortaya koyarak anlatmalarını teşvik edin, onları dinleyin. Şayet tahlil bulamazlarsa da sorunu çözmeleri için onlara yardım edin’ dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
