Üniversite giriş imtihanlarına 1 hafta kaldı. Yaklaşık 1,5 yıldır tüm dünyayı etkileyen pandemi süreci, gençlerin imtihan motivasyonlarını da çok etkiledi. Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bu süreçte imtihan telaşıyla başa çıkma konusunda değerli tavsiyelerde bulundu. Sıfır gerilimin yani gamsızlığın bireye kaybettireceğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Ölçülü gerilim dikkati ve öğrenme gücünü artırır ve motivasyonumuzu olumlu tarafta tesirler.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, gençler için hayatlarının değerli bir dönüm noktası olan YKS öncesinde üniversite adaylarına imtihan telaşı ve gerilim idaresi konusunda tekliflerde bulundu.
Soru: Pandemi süreci gençlerin imtihana hazırlık motivasyonunu nasıl etkiledi?
Yaklaşık 1.5 yıldır devam eden pandemi süreci, 7’de 70’e herkesi olumsuz formda etkiledi. Bu devirde imtihana hazırlanan gençler de durumdan ziyadesiyle etkilendiler. Öğrencilerin bir yandan konutlarında uzaktan eğitim görmeleri bir yandan da imtihana hazırlanmaları önemli bir korku ortamı oluşturdu.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Stres var, panik yok’ diyerek kelamlarına şöyle devam ediyor:
Ölçülü gerilim, dikkati ve öğrenme gücünü artırır ve motivasyonumuzu olumlu tarafta tesirler. Sıfır gerilim, yani gamsızlık kişiyi kayba ve yok olmaya götürür. Gerilimi düşman üzere görmemek gerekir. Gerilim konusu olduğunda gerilimi yenmek demek yerine “stres yönetimi” tabiri kullanılmalıdır. Gerilim yenilecek bir şey değil, faydalanılacak bir şeydir. Siz onu yönetirseniz o gerilim sizi emelinize götürür. Yönetemezseniz sizi yıkıma götürür.
Kişinin gerilimsiz olması tabiatına ters. İnsanı tembelleştiren ve insanı zevk tuzaklarına da düşüren bir şey. Bağımlılığın artma sebeplerinden birisi de zevkçilik ve gerilimden kaçma. Bizim genetik dizilimimizde bir maksat belirlemek ve bu gaye için çalışmak var. İnsanın genetik dizilimi buna nazaran kodlanmış. Bunu yapmadığımız vakit ortadaki kısa maksatlar bizi yalnızca oyalar.
Nevzat Tarhan’a nazaran gerilim yönetilmesi gereken bir araç olarak görülmeli
Stresin bir kaynak idaresi mantığı ile yönetilmesi gerekir. Evvel gaye belirlenmelidir. Aksi durumda plansız bir gidiş olacaktır. Şöyle düşünelim, elinizde bir harita var, nereye gideceğin aşikâr lakin nerede olduğunu bilmezsen nereye gideceğini bilmenin bir manası olmaz. Kişinin kendi gerilimini yönetmesi de birebir biçimde hayat planları için çok kıymetli. Kişinin sağlıklı kararlar vermesine neden olur. Gerilimi tehdit olarak değil, yönetilmesi gereken bir araç olarak görmeliyiz.
Yüksek motivasyon da tehlikelidir
Yüksek motivasyon da düşük motivasyon kadar tehlikelidir. Yüksek motivasyonu olan gençte ekseriyetle dert artar. Motivasyon verirken çocukta tıpkı vakitte sorumluluk hissinin da geliştirilmesi lazım. Başaramama korkusu genci gerilime sokar. Bu türlü durumlarda gence evvelki muvaffakiyetlerini hatırlatmak ve güç vermek yararlı olur.
Nevzat Tarhan: “Sonuca değil, sürece odaklanılmalı”
Sınav tasasını önlemek için sürece odaklanılmasını tavsiye ediyorsunuz. İmtihana kadar olan bu devirde imtihan sonucuna değil, gencin buradaki sürece odaklanması lazım. İmtihan sonucuna odaklanmak insanın denetim edemeyeceği bir şeydir. Denetim edemeyeceği bir şeye odaklanınca telaş yükselir. Meğer denetim edebileceği noktada örneğin imtihana kadar bildiklerini tekrar etmek, 100-200 ya da 300 tane soru çözmek değerlidir.
Nevzat Tarhan, deneme imtihanlarındaki muvaffakiyete dikkat çekiyor
Bu üzere imtihanlarda çok büyük maksatlar koymak, mesela 10 bine girme maksadı de sonuç odaklı fikirden kaynaklanır. ‘İlk 10 bine gireceğim’ baskısı, sonuç odaklı niyettir. Genç burada ‘İlk 10 bine giremezsem ne olacak?’ demeye başlıyor. ‘Ben elimden gelenin en uygununu yapacağım, benim vazifem bu lakin kaç bine girerim onu bilemem. İnşallah 10 bine girerim ya da 50 bine girerim’ üzere bir amaç koyabilir kendine… Lakin sabahtan akşama kadar daima sonucu düşünürse o öğrenci imtihanda panik yapıyor. Burada gencin deneme imtihanındaki başarılarına bakması gerekiyor. Geçmişteki başarılı deneme imtihanlarını düşünün başarılı olmamam için hiçbir sebep yok’ halinde düşünürse korkusu azalır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
