Washington DC Yunus Emre Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen Osmanlı İmparatorluğu’nun İnsanları konuşma serisinin dördüncü programı “Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulemalar” oldu. Program Dr. Cengiz Şişman moderatörlüğünde Harvard Üniversitesinde vazife yapmakta olan uzman tarihçi Dr. Khalid El-Rouayheb’in iştiraki ile gerçekleşti.
Ulemaların, ekseriyetle din alımları olduğundan, fakat İslami çalışmalar, dilbilgisi ve mantık konusunda eğitim almış rastgele bir bilgili kişi manasına da gelebildiğinden bahseden Dr. Khalid bu şahısların epeyce eğitimli bir akademisyen ve hukuk uzmanları kümesi olduğuna değindi. Ayrıyeten programda ulemaların eğitimlerine ve Osmanlı devletine hukuk alanındaki katkılarına da değinildi.
Dr. El-Rouayheb, Osmanlı ulema sınıfı hakkındaki birtakım yanlış kanıları yıkmak için yapılan son araştırmalar hakkında da bilgi verdi. Son bulguların ulemanın medresede çeşitli tabiat ve felsefi bilimler çalıştığını gösterdiğini açıkladı. Dr. El-Rouyheb; “Bütüncül bir yapı değillerdi ve Cezayir’den Kuzey Hindistan’a kadar uzanan lokal geleneklere dayanan çeşitli görüşlere sahiptiler. Ayrıyeten ulema, Osmanlı toplumunda yaratıcılığı öldüren gericiler olarak tanınmalarına karşın kendi başlarına yenilikçiydi.” tabirlerine yer verdi.
Ulemaların Avrupa’daki gelişmeleri ve akademik hayatı ihtimamla takip ettiğini belirten konuşmacı vakit zaman Osmanlı toplumunda yer alan Hristiyan akademisyenlerin ulemalara çevirmenlik hizmeti verdiklerini açıkladı. İştirakçilerin ulemaların toplumsal hayattaki yerine ait sorulara Dr. El-Rouayheb; “Toplumsal siyasetlerin oluşturulması sürecinde ulemaların fikirleri her vakit dikkate alınmıştır. Buna ek olarak toplumu bir kümesi yahut üyesi ile devlet ortasında yaşanan rastgele bir uyuşmazlık yahut hoşnutsuzluk durumlarında ulema arabulucu olarak hareket etmiştir, bu nedenle toplumsal hayattaki rolleri her vakit kritik olmuştur.” biçiminde yanıt verdi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
