İçerisinde bulunduğumuz pandemi periyodunun her yaş için pek çok zorluğu beraberinde getirdiğini belirten uzmanlar bu Kıbrıs Escort süreçte özel bir periyottan geçen ergenlerin de farklı meseleler yaşayabileceğine işaret ediyor
İçerisinde bulunduğumuz pandemi periyodunun her yaş için pek çok zorluğu beraberinde getirdiğini belirten uzmanlar bu süreçte özel bir Lefkoşa Escort periyottan geçen ergenlerin de farklı problemler yaşayabileceğine işaret ediyor Okul ve akran irtibatının azalmasıyla ortaya çıkan izolasyonun yalnızlık ve depresyon belirtilerine yol açtığına dikkat çeken uzmanlara nazaran bu devirde gencin Girne Escort arkadaşlık edinmesi ve toplumsal münasebetler kurması desteklenmeli
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd Doç Dr Neriman Kilit ergenlik periyodu ve pandemi devrinde ergenlere yaklaşım konusunda Magosa Escort değerlendirmelerde bulundu
Ergenlik kişinin ne bir çocuk ne bir yetişkin olduğu şimdi kendi toplumsal sorumluluklarına sahip olmadığı lakin rolleri keşfedebileceği sınayabileceği deneyebileceği bir orta evre olarak kabul edilebilir diyen Yrd Doç Dr Neriman Kilit Ergenlik devri süratli fizikî büyüme zihinsel fonksiyonlarda gelişme hormonal duygusal değişiklikler ve toplumsal gelişmelerin yaşandığı bir devirdir Ergenlik ülkemizde kızlarda ortalama olarak 10 12 erkeklerde 12 14 yaşları ortasında başlar ve çoklukla 21 24 yaşları ortasında sona erer dedi
Duygusal iniş çıkışlar yaşanır
Ergenlerin yetişkin olmaya başladıkça fizikî olarak değişime uğradıklarını duygusal olarak iniş ve çıkışlar yaşadıklarını kaydeden Yrd Doç Dr Neriman Kilit Ergenlerin fizikî gelişimi daha süratli bilişsel gelişimi ise daha yavaş olduğu için vücutları süratli bir halde yetişkin görünümüne ulaşsa da bilişsel olarak yavaş yavaş soyut kavramları daha çok düşünmeye daha karmaşık sorunlar çözmeye ve öteki şahısların bakış açılarını anlamaya başlarlar dedi
Kimlik arayışında kıymetli bir dönem
Ergenlik periyodunda kişinin kimliğini bulma yolunda şiddetli bir süreçten geçtiğini kaydeden Yrd Doç Dr Neriman Kilit şu değerlendirmelerde bulundu
Önceki durumlarına nazaran ahlaki ve etik bakımdan daha yüksek bir sağduyuya sahip olurlar fakat fizikî gelişimdeki süratle olan dengesizliği yüzünden ergenler bu devirde bağımsız olma ve kimliklerini bulma yolunda çok şiddetli bir süreçten geçmeye başlarlar Kimlik oluşturma problemleri karar verirken dürtüsel olma potansiyallerindeki yükseklik yaşıtlarına karşı kendilerini kanıtlama eforları özgüvenlerindeki iniş çıkışlar ergenlerin bu devirde kabahat sürece şiddete başvurma çete faaliyetlerine katılma ve uyuşturucu husus kullanma ihtimallerini arttırır Tekrar his durum olarak da bazen memnun bazen üzgün olurlar ve birçok vakit da neden bu türlü hissettiklerini açıklayamazlar
Arkadaş bağlantılarını ailesiyle paylaşmak istemeyebilir
Ergenlik pek çok değişikliğin ve zorlukların meydana geldiği bir periyot olması kaçınılmaz bir çatışma ve tansiyon manasına gelmez diyen Yrd Doç Dr Neriman Kilit Her ne kadar birçok aile vakit zaman ergen çocuklarıyla arbede etseler de bu sorun birtakım ailelerde fazla olmaktadır Aile bu evrede çocuklarının kendilerinden uzaklaştığını görür ve ne yapacağını bilemez Ergen arkadaşlarına çok daha fazla vakit ayırır ve aileyi beğenmiyor önemsemiyor üzere görünür Özel hayatını yaşadıklarını arkadaş ilgilerini aileye anlatmak istemez Odasına müsaadesiz girilmesini istemez odasında tek başına vakit geçirmek ister teknolojik aletlere arkadaşlarına yaşıt ortamına daha fazla vakit ayırır Arkadaş ortamında sigara alkol ve hatta keyif verici başka hususları yürek gerektirdiği düşünülen lakin cürümle da ilgisi olabilen olayların içinde kendini bulabilir Hoşlandığı ve cinsel çekim hissettiği bireylerle daha yakın olmak için gayret gösterebilir Kendine rol model olacak yeni kişi arayışına girebilir Bunlar arkadaş atlet pop yıldızı dizi karakteri üzere bireyler olabilir Birbirinden farklı özelliklere sahip farklı uçlarda yer alan rol modeller seçebilir kendine Model aldığı şahıslar sıklıkla değişebilir Ailenin dertleri ve korkusu artar Çocuğunu denetim etmeye çalışır Ergen ailenin isteklerini baskı olarak algılar aile de ergenin isteklerini isyan olarak algılar Çatışmalar başlayabilir Ergenlik periyodunda aile okul toplumsal kümeler ve kitle bağlantı araçları ergenin toplumsal kimliğini oluşturmasına ve toplumda saygınlık kazanmasında tesirli olan etmenlerdendir diye konuştu
Arkadaşlıklar kurması desteklenmelidir
Ailelerin öncelikle çocuğunun arkadaşlık kurmasını ve toplumsallaşmasını desteklemesi gerektiğini belirten Yrd Doç Dr Neriman Kilit Ama elbette arkadaşlıklarını hem kendilerinden saklamasına mani olmak hem de ortamı hakkında bilgi sahibi olmak için arkadaşlarını nazikçe çağırmalı önyargısız yargılamadan onlarla sohbet etmeli ve yeniden yargılayıp eleştirmeden ya da yasaklar koymadan arkadaşlarıyla ve içinde bulunduğu ortamla ilgili fikirlerini çocuğuna belirtmeli ve onun kendisinin arkadaşlıklarındaki yahut dahil olmaya çalıştığı kümedeki potansiyel meseleleri kendisi görüp değerlendirmesi için başka bir pencere açılmaya çalışılmalıdır tavsiyesinde bulundu
Sakin ve rahatlatıcı halla konuşulmalıdır
Çocuğun yaşamış olduğu bir sorun yahut yaptığı bir kazara anne babasına geldiğinde sakin ve rahatlatıcı bir halla sonuna kadar dinlenmesi gerektiğini belirten Yrd Doç Dr Neriman Kilit Sözü kesilip kızıp bağırılmamalı ya da direkt yargılamaya geçilmemelidir Tahlil odaklı olunmalıdır Anne baba olarak kendi eksiğimiz ve yanlışımız olup olmadığı da çocukla konuşulmalıdır ve ortak bir tahlil yolu aranmalıdır Unutulmamalıdır ki temel gaye ne olursa olsun ne yapmış olursa olsun çocuğun palavra söylemesine mani olunmalıdır Bunun da tek yolu çocuğun şartsız bize güvenmesi ne anlatırsa anlatsın sonuna kadar dinleyeceğimizi bilmesi ve tahlil odaklı bir biçimde yargılamadan yanında olacağımıza inanmasıdır Her ergen yanılgı yapabilir kıymetli olan vaktinde önlem alabilmektir dedi
Kıyaslama yapmayın
Yrd Doç Dr Neriman Kilit Hiç unutmayın ergen çocuğunuzda cinsiyet ayrımı yapmayın yargılamayın eleştirmeyin kıyaslamayın direkt yasaklama ve ceza sistemine başvurmayın zira o da kendi hisleri paha yargıları kriterleri olan bir birey ihtarında bulundu
Azalan okul ve akran bağlantısı olumsuz etkiliyor
Covid 19 pandemisinin yol açtığı can ve mal kayıplarının hastalığın yayılmasını önlemek için yapılmak zorunda kalınan ve müddetleri uzatılan meskende kalma sokağa çıkış kısıtlamalarının toplumsal kısıtlama ve karantina uygulamalarının kolay etkilenebilir bir küme olan ergenler de dahil toplumların her bölümünden bir çok kişinin hayatında bariz bozulmalara yol açtığını hatırlatan Yrd Doç Dr Neriman Kilit Azalan okul ve akran etkileşimi uzaktan eğitime alışkın olmayan öğrencilerin bu sisteme kısa müddette adapte olmaya çalışması tatil havasından çıkıp derslere adapte olamamaları artan izolasyon ve yalnızlık duygusu açık alanda yapılan aktivitelerin azalması artan mesken içi vakit uyku yeme üzere gün içi rutinlerin bozulması çocuğun artan ekran ve toplumsal medya maruziyeti artan ekonomik zorluklar ebeveynin iş kaybı konut içi çatışma ve şiddet üzere pek çok etken ergen yaş kümesinde başta depresyon ve tasa bozuklukları olmak üzere travma sonrası gerilim bozukluğu yeme bozuklukları üzere ruhsal meselelere yol açmış yahut pandemi öncesinde halihazırda var olan problemlerin şiddetini arttırmıştır dedi
Yalnızlık duygusu ve depresyon belirtileri arttı
Yrd Doç Dr Neriman Kilit bu devirde yurt dışında yapılan bilimsel çalışmaların ergenlerde pandemi periyodunda somatik yakınmaların arttığını fizikî aktivitenin azaldığını yalnızlık hissini depresyonu korku belirtilerini ve husus kullanımında artış olduğunu ekran başında kalma müddetlerinin uzadığını ve üretkenliğin düştüğünü bildirdiğini kaydetti
Ekran kullanım müddetleri arttı
Yine odaklanma zahmeti can külfeti irritabilite huzursuzluk sonluluk yalnızlık telaş ve tasa semptomlarının pandemi sürecinde çocuklarda en sık gördükleri değişiklikler olarak ebeveynler tarafından bildirildiğini kaydeden Yrd Doç Dr Neriman Kilit şunları söyledi
Bunlara ek olarak ebeveynler çocuk ve ergenlerin ekran başında geçirdikleri mühletlerin uzadığını daha az hareket ettiklerini ve daha uzun saatleri uykuda geçirdiklerini bildirmişlerdir Pandemiyle azalan yüz yüze bağlantı ve toplumsal etkileşim internetin toplumsallaşmak ve boş vakit aktiviteleri için daha ağır kullanılmasını beraberinde getirmiş olup pandemide artan ekran müddetleri ve sıkıntılı internet kullanımı nitekim pandemi periyodunda değerli sorun olarak karşımıza çıkmaktadır
Sanal zorbalık ve oyun bağımlılığına dikkat
Bu riskler içinde ferdî bilgilerin uygun olmayan formda paylaşımı yabancı yaşıt özelliklerle bağlantıya geçebilme durumu sanal zorbalık şiddet ve istismar davranışları hata bağlantılı davranışlara özendiren yasaklı sitelerin kullanımı yasaklı hususlara kolay ulaşım ile ortaya çıkan yasadışı aktiviteler ve artan oyun bağımlılığı yer almaktadır
Ayrıca ergende pandemiden öncede var olan tedavi edilmiş yahut tedavisi devam etmekte olan ruhsal hastalık olması tekrar pandemi öncesinden var olan travmalar ebeveynde ruhsal hastalık varlığı ebeveynin bu periyotta maddi manevi gerilim seviyelerinin yüksek olması pandemi sürecinde ruhsal meselelerin gelişim riskini artırmaktadır
Bu devirde ne yapılmalıdır
Bu aksiliklerle ilgili olarak öncelikle ergenlerde yatma ve kalkma saatlerini okula devam ediyormuş üzere düzenleyecek günlük bir rutin oluşturulması gerektiğini kaydeden Yrd Doç Dr Neriman Kilit Akranları ve aile üyeleriyle nizamlı irtibat kurmak pandeminin yol açtığı belirsizlik ve gerilimle daha kolay başa çıkabilmek için bu süreci sanatsal faaliyetlerini ve hobilerini gerçekleştirmek ve geleceklerini kıymetlendirmek planlar yapmak için bir fırsat olarak görülmeye itilmesi ve şahsî gelişim üzerinde bu süreçte durulmasının ergenlerin ruhsal âlâ oluşlarını arttırdığı bilimsel çalışmalarda yer almaktadır Bu süreçte ebeveynlere çok iş düşmektedir Ortak okuma saatleri belirleme bulmaca konut oyunları üzere aktivitelerin yaşama eklenmesi internette öğrenilebilecek sanatsal ve sporsal ilgi alanı ve aktivitelerin birlikte imali her gün çocukla rahatlatıcı sohbetler edilmesi ve ailenin öbür üyeleri ve yaşıtlarla uzaktan bağlantının desteklenmesi birlikte sinema izlemek müsaade verilen saatlerde bir arada yürüyüşe çıkılması sinemalar diziler izlenmesi ebeveynlerin de eforuyla ile işleri kolaylaştırabilecek tedbirlerdir diye konuştu
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
