Konuşmasında beyin kimyası ile ilgili çalışmalarda bulguların kıymetine dikkat çeken Tarhan, Elon Musk’ın yaptığını üniversitelerin yapması gerektiğini kaydetti. Taş ve toprağa değil dizaynlara yatırım yapılması gerektiğini söz eden Tarhan, bilimin objesi değil öznesi olmak için AR-GE’ye yatırım yapılmasının değerini belirtti. Sempozyumda Türkiye’nin kıymetli üniversitelerinden akademisyenler de iştirakçiler ile sunumlarını paylaştı.
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Biyomühendislik kısmı tarafından ‘9.Biyomühendislik Günleri’ başlıklı çevrimiçi sempozyum düzenlendi. Pandemi şartları nedeniyle çevrimiçi düzenlenen 9. Biyomühendislik Günleri Sempozyumu, bu alanda eğitim gören öğrencileri uzman isimleri buluşturdu. İki oturumda gerçekleşen programın açılış konuşmalarını Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve Biyomühendislik Kısım Lideri Dr. Tuba Sevimoğlu gerçekleştirdi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Biyomühendisliğin nörobilim ayağı da var”
Kimya biyomühendisliğinin bilhassa ilaç üretiminde ve çeşitli araştırmalar açısından değerli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Biyomühendisliğin bir de nörobilim ayağı var. 2018’de Davos’ta neural network’ün ehemmiyeti bütün dünyada patlama yaptı. Biyomühendisliğin biyoinformatik ayağı ve onunla ilgili olan nöro teknoloji ile birlikte kullanımı biyomühendisliğe yeni bir alan açtı. O periyotta natürel biyomühendislikte kimyacılar yüklü gidiyordu. Onun üzerine bunlarla ilgili kimi dersler de koymayı ve araştırmalarla göz önüne almayı önemsemiştik. Şu anda bilimdeki gelişmelerle biyomühendisliği yalnızca ilaca indirgemek gerçek değil. Biyomühendisliğin tıpkı vakitte nörobilim ayağını da ön plana çıkarmak gerekiyor.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Biyomühendislik kuantuma da dokunmalı”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, beşerdeki beyin sisteminin üç halde çalıştığını söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Beyin elektriksel sinyal üretiyor, kimyasal ateşlemelerle çalışıyor ve bu mevcut çalışmalar içerisinde güç akışı olurken bilgi akışı gerçekleşiyor. Elektriksel akış, kimyasal akış ve bunlarla eş vakitli bilgi akışı oluyor. Bunlar beyinde oluşuyor. Beyin ile ilgili çalışmalarda biyomühendislik artık kuantuma da biraz dokunmalı. Beyin nasıl karar veriyor diye incelendiğinde elektrofizyolojik ölçümlerde görülüyor ki bir hareketle ilgili karar verdikten 300 milisaniye sonra P300 dalgası ortaya çıkıyor. O vakit karar veren beyin değil. Beynin üzerinde bir kuantum beyin var ve yeni şuur çalışmalarında buna şuur diyoruz. Beynin üzerinde kozmik güç ile ilişkili bir kuantum beyin var. O da karar vermeyi etkiliyor. Karar verdikten sonra beyindeki elektriksel potansiyel ortaya çıkıyor. Ondan sonra elektriksel potansiyel devam ettiği vakit kimyasal dönüşüme uğruyor. Kimyasal dönüşümüne uğradığında da o kalıcı bilgi haline geliyor.”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Bilimin öznesi olmak için AR-GE’ye yatırım yapmalıyız”
İnsanın bir bilgiyi beyne birinci olarak elektriksel olarak kaydettiğini tabir eden Tarhan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Onu tekrar ederse yahut çok güçlü bir duygusal yükle kabul ederse beyefendisine bu sefer elektriksel değil kimyasal harflerle yazılıyor ve kalıcılaşıyor. Beyin kimyası ile ilgili çalışmalarda bu bulgular çok değerli. Elon Musk deney hayvanlarında beyin-bilgisayar orta yüzü çalışmaları yaptı. Bir maymuna oyun oynattı. Bunu aslında bir iş adamı mı yapacak? Üniversitelerin yapması lazım fakat onlarda sermaye bizde ise fikir var. İkisini Türkiye’de bir ortaya getirmek mümkün değil. Amerika bu türlü değil. Elon Musk bir şeye karar verdiği vakit o işi en düzgün bilenleri bir ortaya getirerek dayanılmaz bir AR-GE takımı kuruyor. Örneğin Amazon’un sahibi yararının yüzde 80’ini AR-GE’ye yatıyormuş. Türkiye’de maalesef son vakitlerde fakat yüzde 3’e çıktı. AR-GE’ye yatırım yapmıyorsan fakat bilimin objesi olursun. Bilimin öznesi olacaksak yatırımı AR-GE’ye yapmalıyız. Biz maalesef taşa, toprağa yatırım yapan bir ülkeyiz. Tarım toplumlarında taşa, toprağa yatırım yapılır. Bilgi toplumlarında dizaynlara yatırım yapılır. Bilgiye yatırım yapılmadıkça kendi kendimize övünüp dururuz.”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Covid-19 biyomühendislerin değerini öğretti”
Biyomühendisliği şimdi Türk bilim dünyasının çok tanıdığını ve değerini fark ettiğini düşünmediğini belirten Tarhan, “Covid-19 çok önemli bir formda biyomühendislerin ehemmiyetini öğretti. Moleküler biyoloji ve genetik ile biyomühendislikteki öğrencilerimiz mezun olur olmaz işe girmeye başlayacaklardır. Mezun olmadan işe girenler bile olmaya başladı. Şu anda sıhhat yatırımları dünyada birinci sıraya yerleşti. Biyomühendislik’de bu ikisinin sentezi yapılacak. Dijital bir evrendeyiz, kozmik veritabanı var. Üniversal veritabanının üzerinde evvel bilgi var sonra matematik, geometrik tasarım, güç, fizik, kimya geliyor yani unsur ve ondan sonra da biyolojik canlı geliyor. Bunlar hepsi birbirinin halkaları, birbirinin içerisindeler. Husus diye bir şey yok aslında, unsur bir güç ağırlaşmasıdır.” Tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Biyomühendislikte devamlı alt disiplinler olacaktır”
Uygulama ortakları NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’nde Track monitoring yani LCMS aygıtları ile ilaç kan seviyelerine baktıklarını söyleyen Tarhan, “Biri toksikoloji yani husus de ölçüyor. Başkası psikiyatrik ilaçlar için ilaç kan seviyesini ölçüyor. Mesela bir et kesimi geliyor ve o etin hangi hayvana ilişkin olduğunu proteininin iyon yüküne bakarak gösteriyor. Bir balın gerçek ya da düzmece olduğunu gösterebiliyor. İlacın da uygunluğunu iyon yüküne nazaran söylüyor. Yüzde 99 üzerinde doğruluk sonuçları veriyor. Bütün bunlar biyomühendislik kapsamında yer alıyor. Beyin, kimya ve teknolojinin ortak kullanılması ile ilgili alanlar olduğunu söyleyebiliriz. Bu alanları bilen şahıslar şu anda geleceğin mühendisleri olacaklar. Birtakımı kimyaya odaklanarak ilerleyecek birtakımı nörobilime odaklı ilerleyebilir. Bireyler bunun kararını kendileri verecekler. Devamlı olarak alt disiplinler olur.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Bilimlerin multidisipliner çalışması gerekiyor”
Biyolojik bilimlerle mühendislik bilimlerinin birlikte multidisipliner çalışması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Zaten şu anda da bilimlerin o denli tekilliği değil bilimlerin çoğulculuğu ve bütüncüllüğü ön planda. Eklektik yaklaşım ön planda. Bilimlerin ekip halinde çalışması yeni keşifleri ortaya çıkarıyor. Çok gelişmiş ülkelerde tabipten çok mühendisler var. Kestirim ediyorlar, seçenekleri sunuyorlar ve işte daha kolay daha az kusursuz yapıyorlar. Onun için bunların hayata geçirilmesi gerekiyor ancak insanlık olarak bunu anlamamız için Covid-19 üzere bir tokat yememiz gerekiyormuş. Covid-19 tokadı zihinlerde ezberleri bozdu. Zihinlerde mühendisliğe yalnızca materyalist bir bakışla baktırmıyor artık bütün disiplinlerin birlikte olduğunu, bütün bilim kollarının kadro halinde çalışması gerektiğini daha çok ortaya çıkardı.” diye konuştu.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Öğrenciler kesinlikle projeler yapmalı”
İnovasyonların topluma bir şeyler öğretmesi gerektiğini belirten Tarhan, “Bazı şeyleri tekrar düşünmemiz, yapılandırmamız ve keşfetmemiz gerekiyor. Covid-19 bence biyomühendisliğin, moleküler biyoloji ve genetiğin önünü açtı. Daha da açacak üzere görünüyor. Bu gözle kıymetlendirmek gerekiyor. Gelecekteki öğrenci arkadaşlarımız da kesinlikle projeler yapmalı. TÜBİTAK üzere kurumlar öğrenci projelerini destekliyor. Hocaların danışmanlığında o projelerle çok bilgi edineceklerdir. Üniversite lisans devrinde proje yapmak geleceğe farklı bakmayı sağlıyor. Bilimsel duran, objektif durur. Objektivizm bilimin en büyük özelliğidir. Her şeye karşı objektif olmalıyız.” dedi.
Açılış konuşmacılarından olan Üsküdar Üniversitesi Biyomühendislik Kısım Lideri Dr. Tuba Sevimoğlu da çevrimiçi olması nedeniyle kent dışından da iştiraklerin olduğunu belirterek sempozyumun verimli ve başarılı bir biçimde geçmesini temenni etti.
Sempozyumda 2 oturum gerçekleştirildi
Açılış konuşmalarının akabinde oturumlara geçildi. Birinci oturumda Koç üniversitesi’den Dr. Öğr. Üyesi Hasan Demirci “Structural Biology”, Acıbadem Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tanıl Kocagöz “Laboratory methods used in the diagnosis of COVİD-19” ve Sabancı Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Christopher Mayack ise “Systems Biology” başlıklı sunumunu iştirakçiler ile paylaştı.
Sempozyumun ikinci ve son oturumunda ise 6 konuşmacı yer aldı. İkinci oturumda Acıbadem Üniversitesi’nden Prof. Dr. Metehan İhtimam “The Miracle of Microbiota”, İstinye Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ayça Zeynep İlter “Cancer Biology”, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Doç. Dr. Emre Yörük “Plant Pathology”, Sabahattin Zaim Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Büşra Bolat “Targeted Drug Delivery in Cancer Therapy”, Omid Afarinan şirketinin kurucusu ve CEO’su Majid Hajihosseinali “3D BioPrinting Technology” ve Üsküdar Üniversitesi’den Prof. Dr. Kayhan Erciyeş “Bioinformatics Algorithms” başlıklı sunumu yaptı.
Program ikinci oturumdaki sunumların tamamlanmasının akabinde sona erdi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
