Ramazan Bayramı yaklaşıyor bu bayrama da Covid-19 pandemisi gölgesinde hazırlanıyoruz. Bayramların insan psikolojisi ve toplumsal huzuru açısından değerini, insan bağlarını onarıcı özelliğine dikkat çeken Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, pandemiye karşın bayram ruhunu önlemler kapsamında yaşatmak gerektiğine vurgu yapıyor. Pek çok şeyin değişmesine rağmen bayram geleneğinin toplumumuzda değişmediğine işaret eden Tarhan, “Bayramın manasını hissetmeli, büyüklerimizi ve sevdiklerimizi arayarak gönüllerini almalıyız. Bayramlar yalnızlığın giderilmesinde değerli devirlerdir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yaklaşan Ramazan Bayramı’nın toplum psikolojisi üzerindeki tesirlerine ait değerlendirmelerde bulundu.
Bayramlar bir ödül
Sosyal ve manevi boyutu yüksek olan Ramazan ayında fedakârlıkların yapıldığını, bireylerin birçok tahammül gösterdiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Böylesi nefis terbiyesi yani ego eğitimi yapılan bir periyottan sonra gerisinden bir bayram gelmesi büsbütün fıtri bir olay. Bayramların insanın beyindeki ödül ceza sistemine uygun ve ilahi bir biçimde ‘Bu periyotta sen manevi olarak ilahi istek için fedakârlıklar yaptın, toplumsal sorumluluklar aldın, insanlara yardım etmeye çalıştın. Bunun sonucunda bayram bir ödül’ biçiminde bir de ruhsal boyutu var. Tatlı ve şeker çok verildiği için daha evvelce Şeker Bayramı da denilirdi. Bayramda şeker ikram etme, çocukları ve insanları sevindirme, bayram ziyaretlerinin olması üzere pek çok hoş gelenek var.” diye konuştu.
Bayramın manasını kimse unutmadı
Dünyada yaşanan değişimlerden ülkemizin de etkilenmesine rağmen bayram geleneğinin toplumda değişmediğini tabir eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dünyada modernizmin oluşturduğu dalgalar Türkiye’ye de yansıdı. Birçok şey değişti ancak bayram geleneği toplumda değişmedi, hiç kimse bayramın manasını unutmadı. Çocukluluğumuza baktığımızda en hoş günler olarak bayramları hatırlarız. Çocukların hoş kıyafetler alması, o gün komşuları dolaşarak herkesin ödüllendirilmesi ve güzel karşılanması toplumsal bilinçaltına yerleşmiş durumlardır.” dedi.
Bayramlar, toplumu birleştiren kıymetli değerlerdendir
Bayram geleneğinin devam etmesinin, toplumun ortak kültürlerinin devam etmesi açısından değerli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Toplumu toplum yapan, ortak kültürel bedelleri, gelecekle ilgili ülküleri ve geçmişteki birikimleridir. Bunlar ne kadar çok ortaksa o toplum birlik oluyor, değilse de o toplum ufak bir krizde dağılan bir toplum oluyor. Bu nedenle bayramlar bütün toplumu birleştiren bedellerden en değerlisidir. Bunu canlandırıp yaşatmak kıymetli.” dedi.
Pandemiye karşın bayram ruhunu yaşamalıyız
Pandemi şartlarına karşın yaklaşan Ramazan bayramının da tıpkı daha evvelki bayramlarda olduğu üzere yaşanması ve idrak edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bayramın manasını hissetmeli, büyüklerimizi ve sevdiklerimizi arayarak gönüllerini almalıyız. Pandemi şartları yüzünden bu bayramda da yakınlarımızı ziyaret edemeyeceğiz lakin teknolojiden yararlanarak bayramlaşabiliriz. Çevrimiçi görüşmeler yapabilirz.” tavsiyesinde bulundu.
Bayramların insan alakalarını onarıcı özelliği var…
Bayramların toplumsal boyutunda insan bağlantılarını onarıcı özelliği olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bayramda kırgınlıkları gidermek, dostluğu tazelemek, çocuklarımıza bayramda standart günlerden daha sıcak yaklaşmak, onlara bayram armağanı almak ve aile etrafından çocuklara bayram harçlığı verilmesi o çocukların hayata inançsız bakışını düzeltiyor. Günümüzde insan münasebetlerindeki en pahalı değer itimat duygusudur. Bu bilimsel olarak çalışmalarda da ortaya konuluyor. İnancın oluşması için beşerde endişe hissinin azalması gerekiyor. Dehşet hissini azaltan his ise sevgidir. Sevgiyi arttıran davranış birebir düzgünlük yapmaktır, sevgiyle yapılan yeterlilik kaygıyı azaltıyor, itimadı arttırıyor ve insan bağları ortasında pişmanlık hisleri yok oluyor. Onun için bayramlar toplumda huzur ve barış için çok değerli. Komşunun komşuya olan öfkesi ve kırgınlığı bayramlarda telafi ediilebiliyor. Akrabalar ortasında bir kırgınlık varsa ‘Bayram artık boş ver’ denilerek barışma ve bağışlamalar sağlanabiliyor. Bayram bir fırsat oluyor.” diye konuştu.
Bayramlar toplumsal sermayeyi artıryor
Travma tedavisinde bağışlayıcılığın öğretildiğini söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bağışlayıcılığı öğrettiğimiz vakit travmayı çözüyoruz. Bayram, kişinin bağışlamayı hayatında ön plana çıkartmaya çalışması demek. Negatif hislerini, endişelerini, düşmanlıklarını giderecek. Karanlığın beş atlısı olarak nitelendirdiğimiz kin, öfke, kıskançlık, düşmanlık, nefret hisleri var. Bu hisler yerine ferdî olarak sevinç, sevinç, barış, üzere olumlu hisleri koymak gerekiyor. Toplumsal olarak da beşerlerle olan bağlantılarda sevgi, itimadın çoğalmasına sebep oluyor ve birebir vakitte görünmeyen toplumsal barışa, huzura hizmet ediyor. Toplumsal barışı, huzuru, insan münasebetlerindeki sağlıklı alakayı sağlayabilecek adımlar atmak değerlidir. Bayram ve düğün üzere ortak kültürel faaliyetlerin hepsinin toplumsal sermayeyi arttırıcı özelliği vardır.” Diye konuştu.
Bayramlar yalnızlıkla uğraşta değerli bir araç
Modernizmin beşere getirdiği en büyük tehlikelerden birinin yalnızlık olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bayramların bu tehlikeyle gayrette değerli bir araç olarak değerlendirilebileceğini belirterek kelamlarını şöyle tamamladı:
“Yalnızlık, global bir sorun. Bayramlar aslında bunu değiştirmek için bir fırsat haline dönüşmeli. Hiç olmazsa bayramlarda büyüklerimizi ve yakınlarımızı arasak hem çocuklarımıza örnek olmuş hem de ileri yaştaki şahısların yalnızlık hislerini gidermiş oluruz. Koronavirüsten sonra yalnızlık daha da arttı. Bayram üzere özel günler yalnız, yetim ve muhtaç olan dezavantajlı insanlara dokunmak için bir fırsat şu anda. Kesinlikle etrafımızda engelli yardıma muhtaç, gereksinimi olan bireyler vardır. Onlara dokunmayı da ihmal etmemek gerekiyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
