Tiroid hastalıkları bedendeki birçok organ üzere gözler üzerinde de olumsuz tesir yaratabiliyor. Tedavi olunmadığı takdirde kalıcı görme kaybına neden olabilecek önemli göz problemlerle karşılaşılabileceğinin altını çizen Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Yasin Özcan, bilhassa ameliyat sonrası göz muayenelerinin aksatılmaması gerektiğinin altını çizdi.
Tiroid bezini ilgilendiren hastalıklar kandaki tiroid hormon düzeylerindeki yükselme ile ortaya çıkan terleme, çarpıntı, sonluluk ve saç dökülmesine yahut göz kürelerinde büyüme, görme hududunda basıya bağlı zedelenme ve iltihaplanma, görmede azalma, gözlerin hareketlerinde bozukluk ve çift görme üzere meselelerle bir arada seyredebiliyor. Bu durum ekseriyetle ilaç tedavisi ile denetim altına alınsa da, ilaç tedavisine karşılık vermeyen hastalarda tiroid bezinin ya tamamının ya da bir kısmın ameliyatla alınması hastalığı denetim altına alınabiliyor.
Tiroide bağlı hastalıklar ya da tiroid bezi tümörleri nedeniyle yapılan total tiroidektomi yani tiroid bezinin büsbütün alındığı ameliyatlar sonrasında gözlerde oluşan değişikliklere dikkat etmek gerekiyor. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Yasin Özcan, tiroid ameliyatı sonrası ortaya çıkabilecek göz problemlerindeki en kıymetli belirleyici faktörün Parathormon yetmezliğine bağlı gelişen düşük kalsiyum düzeylerinin müddeti olduğunu söyledi. Bu problemlerin süreksiz olduğu durumlarda nadiren, 6 aydan daha uzun süren hadiselerde ise daha sık katarak geliştiğine dikkat çekti. Bunların yanında hastanın yaşının ileri olması, evvelce kataraktının var olması ve sigara içimi bu problemlerin ortaya çıkışını hızlandırdığını söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Yasin Özcan, “Eğer hastada diyabet, böbrek hastalığı üzere katarakt oluşumunu kolaylaştırıcı hastalıklar bulunuyorsa ya da uzun mühlet steroid kullanmasını gerektiren bir hastalığı varsa daha erken periyotta gözle ilgili sıkıntılar ortaya çıkabilmektedir.” diye konuştu.
DİKKATLİ GÖZ MUAYENESİ GEREKİYOR
Her tiroidektomi ameliyatından sonra göz sorunlarının ortaya çıkmadığının altını çizen Dr. Öğr. Ü. Yasin Özcan, ameliyat sonrası kanda uzamış kalsiyum düşüklüğü olan hastaların yaklaşık yüzde 60’ında katarakt geliştiğini söyledi. Tiroidektomi ameliyatı geçiren hastalarda yapılacak dikkatli bir göz muayenesi ile katarakt bulgularının saptanabileceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Yasin Özcan, kelamlarına şöyle devam etti: “Göz muayenesi ile hastada var olan lakin şimdi tespit edilememiş parathormon ve kalsiyum düşüklüğünü belirlemek bu hastalardaki en kıymetli noktayı oluşturmaktadır. Zira bu kataraktlar başlangıç evresindeyken rastgele bir şikayete neden olmaz ve çarçabuk gözden kaçabilir. Kataraktın görme üzerine olan tesirleri uzman göz hekimi tarafından takip edilir ve kataraktı ilerleyen hastalarda görmeyi düzeltmek için ameliyat önerilir. Biz göz tabipleri tiroidektomi ameliyatı geçiren hastalarda yaptığımız dikkatli bir göz muayenesi ile katarakt bulgularını saptayabilmekteyiz. Göz muayenesi ile hastada var olan ancak şimdi tespit edilememiş parathormon ve kalsiyum düşüklüğünü belirlemek bu hastalardaki en değerli noktayı oluşturmaktadır. Zira kalsiyum eksikliği kalpte ölümcül ritim bozukluklarına neden olarak hiç beklenmedik bir anda ani hayat kaybına neden olabilmektedir.”
“TİROİD CERRAHİSİNİN GÖZE DİREKT TESİRİ YOK”
Tiroid bezinin alınmasının göz üzerine direkt rastgele bir tesiri olmadığını belirten Dr. Öğr. Ü. Yasin Özcan, “Bu ameliyat, graves hastalarında gözlerde büyüme ve hatta görme kaybına yol açabilen, gözle ilgili sıkıntıların ilerleyişini durdurmak gayesiyle tüm dünyada yaygın olarak kullanılan aktif bir cerrahi yöntemdir” dedi. Guatr ameliyatından sonra ortaya çıkabilecek göz sorunları daha çok tiroid bezinin gerisinde yer alan paratiroid bezlerinin süreksiz olarak hasar görmesine ya da çıkarılmasına bağlı düşen kan parathormon düzeyi ile ilgili olduğunun altını çizerek şu bilgileri verdi: “Kan düzeyi düşen parathormon, kanda kalsiyum düzeyinin azalmasına neden olur. Şayet kanda kalsiyum düzeyindeki düşüşler uzun müddet devam ederse gözün lens dokusunda birikintiler oluşur. Vakitle bu birikintiler artarak gözlerde katarakt gelişimine ve görmede azalma ile sonuçlanır. Kandaki düşük kalsiyum düzeyleri göz haricinde ellerde ve ayaklarda karıncalanma, kas krampları, kaslarda sertlik, yüz kaslarında seğirme, ağız etrafında uyuşma/hissizlik, baş ağrısına sebep olabilmektedir.”
NADİREN GÖZ KAPAĞI DÜŞÜKLÜĞÜ YAŞANIR
Tiroid bezi ameliyatından sonra çok az olarak da göz kapağında düşme ve göz bebeğinde küçülme de gözlenebildiğini hatırlatan Dr. Öğr. Ü. Yasin Özcan, “Özellikle tiroid bezi ile birlikte uzunluğundaki lenf bezlerinin de alınması gereken tiroid tümörleri ameliyatlarında, ameliyat sırasında boyun hudutlarının hasar görmesi, hematom dediğimiz kan birikmesine bağlı boyun sonlarının basıya uğraması bu meseleye yol açabilmektedir. Görme ile ilgili sorun yaratmayan bu sorun daha çok kozmetik sıkıntılara yol açmakta ve bu sorun uygun vakitte yapılacak ameliyatla düzeltilebilmektedir ” diye konuştu.
OLUŞAN PROBLEMLER GERİ DÖNDÜREBİLİR Mİ?
Dr. Öğr. Ü. Yasin Özcan’ın verdiği bilgiye nazaran, beğenilen gelişen katarakt başlangıç devirlerinde rastgele bir şikayete neden olmuyor lakin kalsiyum düşüklüğünün devam ettiği durumlarda katarakt artık ilerleyerek görme düzeyinde azalmaya neden oluyor. Görme düzeyindeki bu azalmanın vakitle kişinin ömrünü olumsuz tarafta etkilediğini belirten Dr. Öğr. Ü. Yasin Özcan, “Bu durum lakin kataraktın alınıp yerine yapay mercek koyduğumuz katarakt ameliyatı ile düzeltilebilir. Bu görme azlığının ameliyat haricinde ilaç ya da damla ile bir tedavisi bulunmamaktadır” diye konuştu.
Graves hastalığının ilerlemesi sonucunda görme hududunda meydana gelen iltihaplanma sonucunda görme sonunun kalıcı olarak zedelendiğini belirten Dr. Öğr. Ü.Yasin Özcan, bu hastalarda tiroid bezi alınsa bile hastaların görme düzeyinde rastgele bir geri dönüş olmayacağını, yalnızca daha fazla kayıp yaşayarak kör olmasının engellenebildiğini söyledi.
Bunların dışında tiroid cerrahisinden sonra ani görme kaybının beklenen bir durum olmadığını anlatan Dr. Öğr. Ü. Yasin Özcan, kelamlarını şöyle tamamladı: “Bu cins ameliyatlardan sonra görmesinde ani değişiklikler fark eden hastalarımıza hiç beklememelerini ve mümkün olan en kısa vakitte bir göz tabibine müracaat etmelerini tavsiye ederim.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
