Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, endüstriyel ve teknolojik gelişmişlik düzeyinde dünyanın gelmiş olduğu son noktayı açıklamak için kullanılan toplum 5.0 hakkında bilgi verdi.
Toplum 5.0 ortaya çıktı
Toplum 5.0 ya da “süper akıllı toplum” terimi endüstriyel ve teknolojik gelişmişlik düzeyinde dünyanın gelmiş olduğu son noktayı açıklamak için kullanıldığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Dijitalleşme, yapay zekâ ve robot bilimi üzere kavramların gelecekte insanlığa nasıl bir katkı sağlayacağını, hatta insan ve dijital hayat ortasında nasıl daha verimli ve uyumlu bir toplum inşa edilebileceğini ortaya koyan bir modeldir.” dedi.
Toplum 5.0 ‘insan merkezli toplum’ kurma idealidir
İlk insanların tarih sahnesinde avcı ve toplayıcı olarak rol aldıklarını hatırlatan Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk kelamlarına şöyle devam etti:
“Ardından takip eden binlerce yıl içinde toplumsal yaşama geçiş, yerleşik hayat, tarım, birinci kentlerin kurulması ve daha yakın bir geçmişte ise sanayi toplumuna evrildik. Global ekonomiler, internetin yaygınlaşması ve bilişim teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte bugün içinde bulunduğumuz enformasyon yani bilgi toplumuna geçiş yaptık. Elbette, dünyadaki her ülkenin ekonomik, sosyolojik, politik ya da teknolojik olarak tıpkı gelişmişlik düzeyinde olabilmesi mümkün değil. Zira teknoloji dünyasındaki yenilikler sürat, altyapı, donanım, büyük data üzere ekonomik gelişmişliğe epey bağımlı kavramlardır. Öte yandan günümüzde toplumların tarihte hiç olmadığı kadar fazla sayıda risk, güvenlik ihlali ve eşitsizlik ile karşı karşıya olduğunu söyleyebiliriz. Toplum 5.0 ise bireyi, bireyin ve toplumun beklenti ve gereksinimlerini gözeten bir ideoloji ve ‘insan merkezli bir toplum’ kurma ideali olarak karşımıza çıkıyor.”
İlk olarak Japonlar tarafından ortaya atıldı
Toplum 5. 0 kavramının birinci olarak 2017’de Japonlar tarafından ortaya atıldığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Keidanren yani Japonya İş Federasyonu Raporu olarak isimlendirilen bu rapor, geleceği yine yaratma fikrinden doğdu. Teknolojinin toplumlar tarafından bir tehlike değil, işbirlikçi bir model olması gerektiğini savunuyor. İnsanı merkeze koyan bu yeni toplum anlayışı, kişisel ıslahatları geliştirmek, şirketlerin dönüştürülmesi ve daha da kıymetlisi toplumsal meseleler konusunda daha uygun bir gelecek tasarlamakla ilgilidir.” dedi.
Toplum 5.0 toplumsal sorunları çözmeye odaklı
Endüstri 4.0 ile başlayan bilgi ve teknoloji devrinin Toplum 5.0’da bu gelişmeleri toplumun refahı ve ahengi için dönüştürmeyi amaçladığını tabir eden Dr. Öğretim Üyesi Öztürk, “Bilim ve teknolojik alandaki gelişmeler toplumsal sorunlara odaklanacak ve tahlil sunmaya çalışacaktır. Toplum 5.0 kavramı dünyadaki nüfus hareketleri, süratli bir biçimde yaşlanan nüfus, global afet ve hastalıklar, güç kullanımı, sıhhat sistemlerinin uygunlaştırılması, ulaşım, iktisat, siyaset ve jeopolitik avantaj / dezavantajlar ve toplumsal hizmetlerin geleceği bahisleri ile ilgileniyor.” diye konuştu.
Sosyolojinin kıymeti ortaya çıkıyor
Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, toplumsal bilimlerin ve toplumsal bilim uzmanlarının ehemmiyetinin ortaya çıktığını söyledi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Örneğin nüfusun yaşlanması demografik bir mevzudur lakin yaşlıların daha rahat hayat şartlarına sahip olması için tasarlanan akıllı kentler ya da bilhassa yalnız yaşayan yaşlılar için mesken içinde harekete bağlı sensörlerin geliştirilmesi Toplum 5.0 kavramıyla birlikte, toplumsal bilimcilerin tekrar ele alacağı bahislere dönüşür. Yakın gelecekte Sosyoloji de dahil olmak üzere insan ve toplum bilimleri mutlak bir yükselişe geçecektir. İnsanı, insanın ihtiyaçlarını, insan, hayvan ya da tabiata ilişkin hakları, ekonomik eşitsizlikleri, herkesin eşit koşullarda sıhhat, eğitim ve güvenliğe ulaşabilmesinin mecburiyetini, dünyadaki göç hareketlerini ve daha çok sayıda sosyolojik olguyu yine masaya yatırmamız gerekiyor.”
İnsan odaklı kalkınma modeline geçilmeli
Süper akıllı toplum ya da öbür ismiyle Toplum 5.0’ın toplumların hayat kalitesinin güzelleştirilmesine odaklandığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Bildiğimiz üzere bugün sanayileşme ve ağır teknoloji kullanımı avantajları kadar birtakım meseleleri da beraberinde getirdi. Ekolojik istikrarın bozulması, etraf kirliliği, doğal afetler ve pandemi üzere global hastalıklar bu yüzyılda tüm toplumların uğraş etmesi gereken ortak problemler. İnsanlık olarak bu risk faktörlerini en aza indirmek ve insan odaklı sürdürülebilir kalkınma modeline geçmek zorundayız. Zira âlâ bir gelecek lakin ki gezegenimizi koruyarak ve toplum refahını gözeterek gelecek.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
