Türk Epilepsi ile Savaş Derneği, 26 Mart Mor Gün yani Epilepsi Farkındalık Günü’ne özel açıklamalarda bulundu
Her 1000 bireyden 7-8’inin etkin epilepsi hastası olduğu ülkemizde, hasta ve hasta yakınlarının hayatını toplumsal ön yargılar kabusa çevirebiliyor. 26 Mart Mor Gün yani Epilepsi Farkındalık Günü’nde Türk Epilepsi ile Savaş Derneği, epilepsili bireylerin yalnız olmadıklarına dikkat çekmek ve epilepsiye karşı bakış açılarını değiştirmek için herkesi mor gözlük takıp #EpilepsiİçinBak farkındalık kampanyasına dayanak olmaya çağırdı.
Epilepsili bireylerde zeka geriliği olduğuna inananların oranı yüzde 36
Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Lideri Prof. Dr. Naz Yeni, “Ülkemizde epilepsi hastalarının ön yargılar nedeniyle evlenemeyecekleri, çocuk sahibi olamayacakları, çalışamayacakları ve okuyamayacakları düşünülüyor. Daha da vahim olanı Epilepsi Farkındalık Araştırmamızın sonuçlarına nazaran; epilepsi hastalarının çoğunda zekâ ve fizikî gelişim geriliği var olduğuna inananların oranının ülkemizde maalesef yüzde 36 olması. Epilepsinin zeka ile hiçbir alakası yok fakat bu yanlış bilgiler nedeniyle birçok hasta ve hasta yakını hastalıklarını saklamak zorunda kalıyor. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği olarak #EpilepsiİçinBak farkındalık kampanyamız kapsamında bu yıl #NeAlakasıVar diyerek tüm bu ön yargıları reddediyoruz” diye konuştu.
Ekran karşısında fazla kalmak epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir
Covid 19’un epilepsili bireyler için bilhassa bir tehdit oluşturmadığını lakin hastaların dikkat etmesi gerekenler olduğunu da tabir eden Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Lideri Prof. Dr. Naz Yeni, pandemi devrinde epilepsi hastalarına 7 teklifte bulundu:
1- Pandemi periyodunda, konuttan çalışma, hareketsizlik ve gerilim üzere faktörlerden ötürü uyku sistemlerinde bozulmalar görülebiliyor. Uykusuzluk epilepsili bireylerin nöbetlerini tetikleyebilir. Hatta birtakım hastalar hayatlarının birinci nöbetlerini uykusuz kaldıkları bir gecenin sabahında geçirdiklerini tabir ederler. Bu nedenle pandemide uyku sistemini muhafazaya bilhassa dikkat etmek gerekiyor.
2- Televizyon, bilgisayar, telefon ve tablet karşısında geçen müddetler pandemide arttı. Epilepsi hastalarının yüzde 3’ünde parlak yanıp sönen ışıklar nöbetleri tetikler. Biz bunlara fotosensitive epilepsiler diyoruz. Bilhassa çocukluk ve ergenlikte besbelli olan bu epilepsi cinsiyle ilgili ekran karşısında uzun müddet vakit geçirilmemesi nöbetlerin denetim edilmesinde büyük ehemmiyet taşıyor.
3- Pandemi periyodunda, epilepsili bireylerin ilaçlarını sokağa çıkma yasaklarına uygun bir biçimde muhtaçlığa nazaran temin etmeleri ve sistemli bir biçimde kullanmaları kıymetli. İstemeden birden fazla dozu atlamaları nöbet geçirme riskini artırabilir.
4- Epilepsili bireyler sağlıklı bir beslenme programı takip etmeliler. Bilhassa D vitamini eksikliği epilepsi hastaları için de kritik ehemmiyet taşıyor. Bilhassa denetimsiz epilepsisi olan hastaların spor aktivitelerinden kaçınarak daha hareketsiz ömrü tercih etmeleri de buna eklendiğinde ileriki yaşlarda osteoporoz riski artıyor. Epilepsi hastaları kâfi güneş ışığı almalı. Süt, yoğurt, peynir üzere D vitamini içeren besinleri da şuurlu bir formda tüketmeli. Ayrıyeten D vitamini desteği de almalılar.
5- Pandemide kısa yürüyüşleri epilepsili bireylere öneriyoruz. Sporun nöbet denetimini daha âlâ istikamette etkilediğini biliyoruz. Epilepsili bireyler ağır ve istikrar gerektiren sporlar dışında başka sporları yapabilirler. Değerli olan seçtikleri spor şeklinin kendi güvenliklerini zora sokmayacak biçimde olmasıdır. Yüzme gerektiren sporlarda da çok dikkatli olunması gerekiyor.
6- Pandemi devrinde epilepsili bireylerin geresiz dert, tasa ve gerilimden uzak durmaları da nöbetlerini denetim altına almaları için çok kıymetli.
7- Epilepsili bireylerin sıraları geldiğinde Covid-19 aşısı olmalarında hiçbir sakınca yok. Aşı sonrası kimi bireylerde yüksek ateş gözlenebilir, bu durumlarda iki gün ateş düşürücü kullanabilirler.
Epilepsi hastalarına daha yeterli bir ömür sunmak hepimizin elinde
Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Lider Yardımcısı Prof. Dr. Nerses Bebek ise Mor Gün (Purple Day) hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Bebek, Mor Gün fikrinin 2008 yılında Kanada’da epilepsi hastası 9 yaşındaki Cassidy Megan öncülüğünde ortaya çıktığını söyledi. Cassidy Morgan’ın epilepsi hastalarının başka insanlardan bir farkı olmadığına ve yalnız olmadıklarına dikkat çekmek maksadıyla bu günü seçtiğini belirten Prof. Dr. Bebek, “Mor renk epilepsinin tüm dünyada kabul gören rengi; lakin Megan bu güne isim verirken morun birtakım kültürlerde yalnızlığı söz etmesinden de esinlenmiş” dedi.
Prof. Dr. Bebek,“Türk Epilepsi ile Savaş Derneği olarak 5 yıldır #EpilepsiİçinBak diyoruz. Epilepsi, ömür alışkanlıklarını değiştirerek ve tıbbi dayanakla yönetilebilecek bir rahatsızlık, bu nedenle epilepsili bireylere ön yargılarla yaklaşılmaması ve ayrıştırılmaması gerekir. Biz de Mor Gün’de yani Epilepsi Farkındalık Günü’nde herkesi Epilepsi İçin Bak Instagram sayfasında yer alan #MorGözlük filtresiyle mor gözlüklerini takmaya ve bu yılki motto’muz olan #NeAlakasıVar hashtag’i ile bildirilerini paylaşmaya davet ediyoruz. Epilepsi hastalarına ve ailelerine daha yeterli bir hayat sunmak hepimizin elinde” diye konuştu.
Epilepsi Farkındalık Araştırması 2021 Yılı Sonuçları:
Toplumun yüzde 6’sı epilepsinin bulaşıcı olduğuna inanıyor. Her 5 bireyden 1’i ‘İşveren olsam epilepsi hastası bir bireyi işe almak istemem’ diyor. Her 5 bireyden 2’si yakınlarının epilepsili bir bireyle evlenmesini istemiyor. Epilepsinin cinli perili bir hastalık olduğuna inananların oranının yüzde 5. Her 2 şahıstan biri epilepsi nöbeti geçiren şahsa nasıl müdahalede bulunacağını bilmiyor. ‘Epilepsi hastalarının çoğunda zekâ ve fizikî gelişim geriliği vardır’ diyenlerin oranının yüzde 36 olması. Her 10 bireyden 3’ü ‘Çocuğumun, yakınlarımın epilepsi hastası bir eğitimciden eğitim almasını istemem’ diyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
