En kalabalık kenti İstanbul dâhil olmak üzere pek çok kenti ve bölgesi önemli bir sarsıntı Escort Çavuşbaşı tehdidi altında bulunan Türkiye de kâfi bir afet idare kapasitesinin hâlâ geliştirilememiş olması Demokrasi ve Atılım Partisi ni DEVA harekete geçirdi Yerel İdareler ve Şehircilik Siyasetleri Lideri Mehmet Emin Ekmen Çavuşbaşı Escort Bayan in önderliğinde uzmanların yer aldığı bir grup oluşturan DEVA Partisi bu hususta kapsamlı bir rapor hazırlayarak Türkiye Büyük Millet Meclisi Zelzele Araştırma Komisyonu na sundu
Ç alışmada afet idare kapasitesini Çavuşbaşı Escort geliştirmek için afet öncesi hazırlıklar afet sırasında ve sonrasında atılacak adımlar detaylı bir biçimde ele alınıyor Afete en aktif formda müdahale edilmesini ve yaraların süratle sarılmasını destekleyecek yapılanma ve örgütlenmenin yanı sıra yasal mevzuatın uygunlaştırılması konusunda da teklifler yer alıyor DEVA nın çalışmasında afet idare süreçlerinde yalnızca merkezi planlamaların kâfi olmayacağı lokal idare kapasitelerinin daha fazla devreye girmesi gerektiği vurgulanıyor
Bütüncül bir afet idare modeli ve yapılanması şart
Raporla ilgili bir açıklama yapan DEVA Partisi Yerel İdareler ve Şehircilik Siyasetleri Lideri Mehmet Emin Ekmen şunları söyledi
“Ülkemizin tesirli zelzele jenerasyonları üzerinde olduğu lakin muhtemel afetlere karşı gerekli önlemlerin gereğince alınmadığı hususu son İzmir Zelzelesi ile bir defa daha görünür olmuştur Muhtemel İstanbul Zelzelesi de dâhil olmak üzere zelzele riski altında bulunan kentlerimizin ve kırsallarındaki yapı stokunun önemli bir yaklaşımla gözden geçirilmesi ve güzelleştirilmesi zelzele öncesi riskleri azaltma zelzele anı ve sonrası kriz idaresinde yeni bakış açılarına muhtaçlık vardır Bu alanlarda yapılacak tüm iyileştirmelerin bütüncül bir afet idare modeli ve kurumsal yapılanması gerektirdiği açıktır Afetlerin yerinden idaresi anlayışını merkeze alan sivil toplumun güçlü iştirakini öneren dünya örneklerini dikkate alan tekliflerimizin bu husustaki tartışmalara katkı sağlayacağına inanıyoruz Hepimizin ortak temennisi Türkiye nin muhtemel doğal afetleri mümkün olan en az can kaybı ve ziyanla atlatması ve yaralarını süratlice sarabilmesidir Yaptığımız çalışmanın ülkemiz için güzel ve faydalı olmasını diliyoruz
Yerinden idare unsuru temel olmalı
Raporda dünyada yaşanan dönüşüm sonucunda idare stratejilerindeki gelişmelerin etkilendiği ve toplum merkezli olma çok aktörlü ve etkin katılımcılık çözümlerde ortaklık üzere yeni idare yaklaşımlarının ortaya çıktığı hatırlatıldı Afet kaynaklı krizlerde yerelliği öne çıkaran yeni idare stratejilerinin hayata geçirilmesinin ehemmiyeti vurgulandı
Rapora nazaran afet idaresinin paydaşları olan kamu kurum ve kuruluşları özel kesim akademik kuruluşlar medya sivil toplum ortasındaki iş birliklerinin ve bu paydaşları güçlendirecek teknik ve finansal dayanak düzeneklerinin oluşturulması gerekiyor Rapor ayrıyeten AFAD ın bir an evvel uyum rolüne çekilmesi ve yapılacak düzenlemelerde yerinden idare prensibinin temel olması gerektiğini kaydediyor Tıpkı vakitte atama ve görevlendirmelerde liyakat aslına uyulması misyon ve sorumluluğu bulunan paydaş kurum ve kuruluşlarda afet idaresinde uzmanlaşmayı temel alan meslek sistemi kurulması gerektiği vurgulanıyor
Yasal mevzuatta değişiklik önerileri
Raporda 7269 sayılı Afet Kanunu nda afet risklerinin azaltılması çalışmalarına gereğince yer verilmediği belirtilerek bu kanunun risk idaresi çerçevesinde tekrar ele alınması daveti yapılıyor 7269 sayılı kanunun 29 uncu unsurunun 8 inci fıkrası kapsamında zarurî sarsıntı sigortası yaptırmayanlara devlet yardımı yapılmayacağına hükmedilmişken bu kararın tıpkı kanunun Süreksiz 26 ncı hususu ile işlemez hale getirildiğine dikkat çekiliyor
Ayrıca 5393 sayılı Belediye kanununun 53 unsuru ve büyükşehir belediyelerinin afetlerle ilgili planlama hazırlık ve risk önleyici önlem vazifelerinin tanımlandığı 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu nun 7 u unsurlarının uygulanmadığı belirtilerek mevcut kanunların uygulanmasını sağlayacak kontrol önlemlerinin alınması isteniyor
İmar afları engellenmeli DASK ı olmayan yapı kalmamalı
Raporda afet öncesinde alınacak önlemlere de geniş yer veriliyor Zelzele başta olmak üzere afetler konusunda çalışma yapan araştırmacıların ve karar vericilerin faydalanacağı her türlü bilgi evrak ve istatiksel bilgilerin bir ortaya getirildiği memleketler arası normlara uygun bir afet deprem data tabanı kurulması öneriliyor Ayrıyeten zelzele riski altındaki vilayetler başta olmak üzere Vilayet Afet Risk Azaltma Planlarının bir an evvel tamamlanması ve zelzele mevzuatına uygunluk göstermeyen imar planlarının revize edilmesi daveti yapılıyor
Raporda tespit edilen toplanma alanlarının memleketler arası standartlar ile uyumlu olması MTA tarafından yapılan taban sıvılaşmasına yatkınlık haritalarının tüm bölgeleri içine alacak biçimde yapılarak acilen tamamlanması imar aflarının engellenmesi ve sarsıntılara karşı kritik altyapı ve tesislerin korunmasına yönelik önlemlerin öncelikli olarak ele alınması gerektiği söz ediliyor Ayrıyeten kamu binaları da dâhil olmak üzere tüm binaların yapı kontrol kapsamına alınması tüm binalar için bina kimlik sisteminin bulunması ve DASK ı olmayan yapı bırakılmaması öneriliyor
Afetzedelere kira yardımı
Rapor öncelikle Türkiye Afet Müdahale Planı nın TAMP değişen kaidelere nazaran süratle yenilenmesi gerektiğini hatırlatıyor Rapora nazaran müdahale kapasitesinin en makûs zelzele senaryosu baz alınarak arama kurtarma başta olmak üzere insan teknik donanım fiziki altyapı araç istikametinden artırılması kamu özel kesim ve sivil toplumun sahip oldukları insan makine araç ekipman ve teçhizat üzere tüm kaynakların Afet İdare Karar Takviye Sistemi AYDES üzerinden aktüel data girişleri yapılması ve medyanın hakikat ve inançlı bilgiye gecikmeksizin ulaşabilmesi sağlanması öneriliyor
Diğer teklifler ortasında afetzedelerin kalıcı konutlara yerleşimlerinden evvel süreksiz barınma tahlilleri için kira yardımı ve kamu misafirhanelerinden faydalanma alternatiflerinin düşünülmesi ve afet anında kesilmeyecek süratli ve faal Kesintisiz ve İnançlı Haberleşme Sistemleri kurulması yer alıyor Bu kapsamda sarsıntılarda vazifeli afet idare üniteleri ortasında bilhassa GSM LTE Hücresel Haberleşme sisteminde ve gelecekteki 5G haberleşmesindeki dilimleme özellikleri ile öncelikli ses veri haberleşmesine geçilmesi ile çok büyük fark yaratılacağı kaydediliyor
İş yerlerinin sürekliliği için yasal düzenlemeler yapılmalı
Depremlerin ağır ekonomik ve toplumsal kayıplarını azaltmak açısından KOBİ ler başta olmak üzere tüm sanayii işletmeleri ve işyerlerinde afet farkındalığı oluşturulmasının kıymetine değinen raporda iş yerlerinin sarsıntılar karşısında daha güçlü olmasına yönelik tedbirlerin alınması isteniyor Tıpkı vakitte iş yerlerinin muhtemel bir sarsıntı sonucunda faaliyetlerinin kesintiye uğramaması için İş Sürekliliği Planları hazırlamaları konusunda yasal düzenlemeler yapılması öneriliyor
Afet sonrası psikososyal destek
Raporda afet sonrasındaki uygunlaştırma çalışmalarına değerli yer ayrılıyor Bu bahiste hasar tespit çalışmaları için uygulama kolaylığına sahip standart bir hasar tespit prosedürü belirlenmesi hasar tespit çalışmalarının bahsin uzmanı mühendisler tarafından uygulanması mülkiyet hakkı bulunmadığı yahut hükmî kişiliğe sahip olduğu için hak sahibi kabul edilmeyen afetzedeler için de konut yahut işyeri edinebilmelerine yönelik alternatif tahliller oluşturulması zelzele sonrası hayatın bir an evvel olağana döndürülmesine yönelik olarak Yerel Afet Güzelleştirme Planları hazırlanması teklifleri yapılıyor Ayrıyeten afetler sonrasında daha kırılgan bir yapıda olan riskli birey kümelerine öncelikli olarak psikososyal takviye verilmesi gereği hatırlatılıyor
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
