Edebiyatımızda, romanlarda kara sevdaya düşenlerin yakalandığı “ince hastalık” olarak yansıyan verem, yani tüberküloz, en ölümcül hastalıklar ortasında yer alıyor. Ülkemizde görülme sıklığı giderek düşen tüberküloz, aşıyla önlenebilir ve antibiyotikle tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen, dünyada her yıl 1.2 milyon kişinin hayatını kaybetmesine neden oluyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülseren Sağcan, “İleri yaş, bağışıklığı baskılayan tedaviler ile diyabet, kronik böbrek yetmezliği, kanser ve HIV enfeksiyonu üzere hastalıklar, ayrıyeten sigara, ilaç ya da alkol bağımlılığı riski artıran etmenlerdir” diyerek hastalığın tedavisi için verilen ilaçların sistemli kullanılması gerektiğinin altını çiziyor. İlaç tedavisinin yarıda bırakılması halinde hastalığa yol açan bakterinin direnç kazandığını ve düzgünleşme sürecinin çok uzadığını kaydeden Dr. Gülseren Sağcan, korunma tedbirleri ortasında aşının da kıymetli bir yeri olduğunu söylüyor.
Şikayetler 2-3 haftadan uzun sürerse…
Halk ortasında verem olarak bilinen tüberküloz hastalığına yol açan bakteriler, beşerden beşere hava yoluyla bulaşıyor. Öksürme ve hapşırmayla ortama yayılan “mycobacterium tuberculosis” ismi verilen basil (bakteri türü), teneffüs yoluyla alındığında, başta akciğerler olmak üzere tüm organları tutabiliyor. Tüberküloz hastalığının en sık görülen belirtilerini “2-3 haftadan uzun süren öksürük, ateş yüksekliği, gece terlemesi, iştahsızlık, kilo kaybı, yorgunluk, halsizlik, balgam çıkarma, kan tükürme, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısı” olarak sıralayan Dr. Gülseren Sağcan, “Bu cins şikayetleri yaşayan herkesin en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmaları hem tedaviye başlanması hem de hastalığın yayılmasının önlenmesi açısından kıymet taşıyor. Tanısı konulmamış tüberküloz hastaları en kıymetli bulaş kaynağı oldukları için bu hastalıktan korunmada en tesirli usul, bulaştırıcı olan olgulara süratle teşhis konulup tedavinin başlanmasıdır” diyor.
Yıllık teşhis sayısı 12 bin 46
Türkiye genelinde tüberküloz görülme sıklığı azalsa da, bu hastalık dünya genelinde enfeksiyon nedenli ölümlerin başında geliyor. Tüberküloz Daire Başkanlığı tarafından paylaşılan son bilgilere nazaran; 2017 yılında Türkiye’de teşhis alan hasta sayısının 12 bin 46 kişi olduğunu belirten Dr. Gülseren Sağcan, “Ülkemizde son 10 yılda hastalık sıklığında yıllık ortalama yüzde 5 oranında azalma görülüyor. Buna rağmen dünya genelinde her yıl yaklaşık 10 milyon şahsa tüberküloz tanısı konuyor. Bu hastaların 5.8 milyonunu erkekler, 3.2 milyonunu bayanlar ve bir milyonunu da çocuklar oluşturuyor. Ne yazık ki 1.2 milyon kişi de bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Yaklaşık 1.7 milyon kişi ise tüberküloz basili bulaşması sonucu hastalık riski taşıyor” diye konuşuyor.
İlaç tedavisi uygulanıyor
Tüberkülozda teşhisin akabinde hastalara 6 ay müddetle nizamlı ilaç tedavisi uygulandığını anlatan Dr. Gülseren Sağcan, şöyle devam ediyor: “Genellikle tedaviye başlandıktan 2-3 hafta sonra bulaştırıcılık ortadan kalkıyor. Fakat ilaçlar nizamlı olarak kullanılmazsa ilaç direnci gelişme riski oluyor. İlaç direnci geliştiğinde ise tedavi mühleti 2 yıla kadar uzayabiliyor. Bu nedenle teşhis alan hastaların ilaçlarını nizamlı kullanmaları epey önemlidir“
Korunmak için bunları yapın!
Tüberkülozdan korunmak için yapılması gerekenler aslında bugünlerde Covid-19 nedeniyle sıklıkla duyduğumuz önlemlere çok benziyor. Bilhassa risk kümesinde yer alan şahısların dikkatli olmaları gerektiğini belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülseren Sağcan, alınabilecek tedbirleri şöyle sıralıyor:
- Ellerin, su ve sabunla en az 20 saniye müddetle sık sık yıkanması,
- Dengeli, tertipli beslenmek
- Yeterli ve kaliteli uyumak,
- Sigara içmemek,
- Bulunulan ortamları sık sık havalandırılmak,
Hastanın bulunduğu ortamın güneş görmesi de değerli. Güneşten yayılan ultraviyole ışınlarının havadaki tüberküloz basillerini öldürdüğünü kaydeden Dr. Gülseren Sağcan, kelamlarını “Bir başka korunma formülü ise BCG aşısı olup, bu aşı ülkemizde hala uygulanıyor. Aşıyla tüberkülozun ağır ve ölümcül formlarının oluşmasına karşı korunma sağlanıyor. Tüberkülozdan korunmada verilen hami ilaç tedavisi; tüberküloz hastası ile tıpkı konutta yaşayanlara, tüberküloz basili bulaşanlara ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireylere tüberküloz hastası olmamaları için uygulanıyor” diye tamamlıyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
