ABD den Boğaziçi Üniversitesi ne dönen bilim insanı Arkadaş Özakın dan yeni proje
Yapay zekâ Escort Eryaman ‘hayalet depremleri’ araştıracak
Yapay öğrenme ve teorik fizik alanında çalışan araştırmacı Arkadaş Özakın 20 yılı aşkın müddettir ABD de sürdürdüğü profesyonel mesleğine nokta koydu ve mezunu olduğu Boğaziçi Üniversitesi ne Eryaman Escort dönerek yapay öğrenme ve sarsıntılar konusunda yeni bir araştırmaya başladı Silikon Vadisi nde yapay öğrenme alanında çalışmalara imza atan bilim insanı yine Boğaziçi nde olmaktan heyecan duyduğunu belirterek hayalini kurduğu Eryaman Escort Bayan yerde olduğunu söylüyor Özakın ın araştırması varlığından haberdar bile olmadığımız hayalet depremler in yapay öğrenme ile takibini husus alıyor
Teorik fizikçi ve makine öğrenmesi araştırmacısı Arkadaş Özakın Fizik ve Matematik çift anadal derecesiyle Boğaziçi Üniversitesi nden 1997 yılında mezun oldu Doktora derecesini Teorik Fizik kısmında California Institute of Technology den aldı Akabinde Georgia Institute of Technology de Bilgisayar kısmında yapay öğrenme Georgia Tech Quantum Institute ta ise Kuantum Bilgi Sürece Teknolojileri üzerine araştırmalar yaptı Akabinde Silikon Vadisi nde özel bir şirkette çalıştı Geçtiğimiz yıl pandemiden çabucak evvel TÜBİTAK 2232 programıyla Türkiye ye dönerek çalışmalarına mezunu olduğu Boğaziçi Üniversitesi nde başlayan Arkadaş Özakın yapay öğrenme alanındaki birikim ve deneyimini artık Boğaziçi Üniversitesi nde orijinal araştırma projelerinde kullanacak
Yapay öğrenme alanında geniş bir yelpazede projeler üretmiş olan araştırmacı Arkadaş Özakın ın yeni çalışması yapay öğrenme yollarıyla hayalet depremler in takibini husus alıyor Proje kapsamında Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Jeofizik kısmından Prof. Dr. Hayrullah Karabulut, Dr. Öğr. Üyesi Davet Diner ve Doç. Dr. Özgün Konca ile işbirliği halinde çalışılıyor. Ayrıyeten Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Jeodezi kısmından Prof. Dr. Semih Ergintav ve Almanya’dan araştırmacı Dr. Yaman Özakın da projeye dayanak veriyor.
Arkadaş Özakın proje hakkında şu bilgileri verdi
KÜÇÜK ZELZELELER GELECEKTE OLUŞACAK SARSINTILAR HAKKINDA İPUCU İÇERİYOR
Depremler her vakit hissedebileceğimiz büyüklükte gerçekleşmiyor insanların hissetmediği sarsıntı tespit sistemlerinin de birden fazla vakit gözden kaçırdığı çok sayıda ufak sarsıntı oluyor Küçük bir zelzele art plandaki gürültünün içinde kendine ilişkin hayalet üzere bir iz bir fısıltı bırakıyor diyebiliriz Bir yandan da değişik bir formda küçük sarsıntılar büyük zelzelelere oranla çok daha sık halde çok daha fazla sayıda oluyorlar Projemizin hedefi bu çeşit hayalet zelzeleler diyebileceğimiz zelzeleleri yapay öğrenme tekniklerini kullanarak yakalamak Kuzey Anadolu Fay Çizgisi üzere büyük zelzeleler görülen faylarda aslında çok sayıda küçük sarsıntı oluyor Bu küçük zelzeleler de fayın hareketine davranışına tahminen geleceğine dair ipuçları içeriyorlar Küçük zelzeleleri kaçırmak fayın verdiği bu sinyalleri de kaçırmamız manasına geliyor Ne kadar çok sarsıntısı yüksek hassasiyetle yakalar ve incelersek faya dair o kadar bilgi elde edebiliyoruz Ve bunu daha seyrek ve daha yıkıcı olan büyük sarsıntıları beklemeden yapabiliyoruz
Deprem tespitinin bir öteki yararı da bize yerin altındaki yapılar hakkında bilgi edinme talihi tanıması Zelzele dalgaları yerin içinde yayılırken geçtikleri yerlere dair izler topluyorlar Sismologlar bu izleri inceleyerek bir nevi tomografi çeker üzere yerin çeşitli katmanlarında ne üzere yapılar olduğunu öğreniyorlar Çok fazla sayıda olan küçük zelzeleleri yakalamak bu çeşitten bilgilere ulaşmamıza da katkıda bulunuyor
YAPAY ÖĞRENME TEKNİKLERİ İLE FAY SINIRLARINI DAHA YETERLİ ANLAYACAĞIZ
Kandilli Rasathanesi dahil olmak üzere dünyanın çeşitli zelzele izleme merkezlerinde küçük zelzeleleri yakalamak için kullanılan kimi teknikler mevcut Ancak bu teknikler çok vakit alıyor ve emek istiyor Bu yüzden bunun ötesine geçmek istiyoruz Yapay öğrenme teknikleri birçok alandaki klasikleşmiş tespit ve sınıflandırma sorunlarında üstün muvaffakiyetler gösterdiler Bizim gayemiz da bu yaklaşımı sarsıntı tespitinde kullanmak
ERKEN İHTAR SİSTEMLERİNDE DE YAPAY ÖĞRENME TEKNOLOJİSİ KULLANILABİLİR
Erken ihtar sistemlerinin çeşitli meseleleri olabiliyor Zelzele dalgaları daha yeni gelmeye başlamışken ikaz yapabilmek için çok yüksek bir hassasiyet gerekiyor lakin bu türlü yüksek bir hassasiyet genelde yanlış alarmları da yanında getiriyor Yapay öğrenmenin erken ikaz sistemlerinin bu çeşit problemlerini çözebileceğini sistemin kalitesini arttırabileceğini gösteren birtakım göstergeler var Projenin ilerlemesiyle birlikte üzerine çalışmayı düşündüğümüz konulardan biri de bu Sonuçlar âlâ gelmeye devam ederse yakalanmamış sarsıntıları yakaladığımızı net biçimde gösterebilirsek ve bu alanda çalışan uzmanlar için yeni bilgiler üretebilirsek bu proje maksadına ulaşmış olacak
SİLİKON VADİSİ PAHALI BİR DENEYİMDİ FAKAT OLMAK İSTEDİĞİM YER AKADEMİ
Silikon Vadisi nde teknik açıdan kendime yakın hissettiğim beşerlerle çalışmak güç sorunları bir arada çözmek heyecanlı ve hoştu Ancak şahsi eğilimim aslında daima akademiden yana oldu özel kesimde çalışmak başta çok planladığım bir şey değildi Ancak o tecrübeyi de yaşadığım için mutluyum Orada bir grup marifetler kazandım ve daima akademide kalsaydım o maharetleri kazanamazdım diye düşünüyorum
Şu anda bir kamu üniversitesinde benim de mezunu olduğum Boğaziçi nde öğrencilerimle birlikte çalışabilmek için çok bedelli Boğaziçi yıllar boyunca hayalini kurduğum pek çok şeyi yapmak istediğim bir yer benim için Ders vermeye başladıktan sonra öğrencileri beklediğimden hatta bizim zamanımızdakinden çok daha düzgün buldum Kısımda de hem tecrübeli kıdemli hocalarımız hem de genç ve rüzgârı olan bir akademik takımımız var Hem öğrenciler hem hocalar açısından bir dinamizm görüyorum ve bu çok heyecan verici
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
