DEVA Partisi Tabiat Hakları ve Etraf Siyasetleri Lideri Yasemin Bilgel, su yoksulu olma yolunda ilerleyen Türkiye’nin su krizinin birebir vakitte yönetimsel bir sorun olduğuna dikkat çekti. Suyun akılcı ve verimli idaresi için birinci yapılması gerekenin yeni çıkartılacak bir kanunla suyun tek elden ve havza bazında yönetilmesi için kurumsal yapıyı inşa etmek olduğunu vurguladı.
DEVA Partisi Tabiat Hakları ve Etraf Siyasetleri Lideri Yasemin Bilgel, Türkiye’nin su yoksulu olma yolunda ilerlediğine dikkat çekerek, su krizinin ülkenin en acil gündemlerinden biri olduğunu belirtti. Su sıkıntısının lakin bütüncül bir yaklaşımla çözülebileceğini vurgulayan Bilgel, ülkemizin su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması için tarım, kentleşme, güç ve madencilik siyasetlerinde ivedilikle yapılması gereken değişikliklere dikkat çekti.
Türkiye su yoksulu olma yolunda
Bilgel, yaptığı basın açıklamasında şu sözlere yer verdi:
“Son devirde barajlardaki doluluk oranlarının azlığıyla sıkça gündeme gelen su sorunu dönemsel değil, Türkiye’nin kalıcı bir sıkıntısıdır. Ülkemiz, su derdi yaşayan, yarı kurak bir ülkedir. Kişi başına düşen kullanılabilir yıllık su ölçüsü 2000 yılında 1652 m3’ken, 2020 yılında 1346 m3 olmuştur. 2030 yılında ise bu ölçünün kişi başı 1100 m3’e düşeceği ve Türkiye’nin su yoksulu bir ülke olacağı öngörülmektedir.
Küresel iklim krizi sonucu artan kuraklıkla ülkemizin su sorunu daha da büyüyecektir. Artan su sorunu, ekosistemin istikrarını bozarak besin ve güç güvenliğimizi, orman alanlarımızı, toprak kalitemizi, hayvanların doğal ömür alanlarını olumsuz etkileyecek, hastalıklarla çabayı zorlaştıracaktır. Bu nedenle, su sorunu ekonomik, toplumsal, çevresel ve sıhhatle ilgili tesirleri olan, ülkemizin öncelikli ve yaşamsal bir sıkıntısıdır.
Tek elden ve havza bazında idare gerekli
Su sorunu, fizikî olduğu kadar yönetimsel bir problemdir ve suyumuzun her bir damlası makûs idareye feda edilemeyecek kadar pahalıdır.
Türkiye’de mevcut su idaresi 6 bakanlık ve belediyeler ortasında bölünmüştür. Yetkili kurumlar ortasında tekrarlanmış sorumluluklar olması, su idaresinde eşgüdümlülüğü önlemektedir. Suyun akılcı ve verimli idaresi için tek elden yönetilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, birinci yapılması gereken, yeni çıkartılacak bir kanunla suyun tek elden ve havza bazında yönetilmesi için kurumsal yapıyı inşa etmek; su idaresinde bakanlıkların ve lokal idarelerin yetkilerini netleştirmektir.
Kanal İstanbul üzere ‘çılgın projeler’ iptal edilmeli
Su meselesini lakin bütüncül bir yaklaşımla çözebiliriz. Ülkemizin su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması tarım, kentleşme, güç ve madencilik siyasetimizde değişim ile mümkündür. Bu bağlamda, tahlil bekleyen esas sıkıntılar ve atılması gereken adımlar şunlardır:
- Suyun en fazla kullanıldığı kesim tarım olduğu için, öncelikli olarak tarım alanında somut adımlar atılmalıdır. Yırtıcı sulama yerine damlama sulama metoduna geçmeli; suyu az tüketen, bölgenin durumuna nazaran kuraklığa sağlam bitki çeşitlerine yönelmeyi teşvik etmeli ve tarımda suyun faal kullanımı için yeni teknolojiler desteklenmelidir.
- Kentlerin betonlaşması, çok yeraltı suyu çekimi ve yeşil alanların azalması yüzey ve yeraltı sularını tehlikeye sokmaktadır. Yeşil alanların korunması ve genişletilmesini hedefleyen etraf dostu kentleşme siyaseti izlenmelidir.
- Termik santraller, hava kirliliğine ve iklim değişikliğine sebep olmanın yanı sıra, suyu ağır formda kullanır ve kirletir. Yeni termik santral planlamak yerine, yenilenebilir güç projeleri önceliklendirilmelidir.
- HES’ler ülkemiz için değerli bir pak güç kaynağı olsa da, lokal halkları ve ekosistemi gözeterek, kapsayıcı ve planlı bir formda işletilmelidir. İklim değişikliği kuraklığı artıracağı için, HES’lere dayalı yenilenebilir güç siyasetinden çeşitlilik barındıran yenilenebilir güç siyasetine geçilmelidir.
- Madencilik faaliyetleri, ağır metaller ve toksik elementlerle yüzey ve yeraltı sularımızı kirletmektedir. Madencilik faaliyetlerine, su kaynaklarımız üstündeki tesirleri gözetilerek, koruma-kullanma istikrarı doğrultusunda müsaade verilmelidir.
- Su yoksulu olma yolunda bir ülke olarak, su kaynaklarımıza ziyan verecek Kanal İstanbul üzere ‘çılgın projeler’ iptal edilmelidir.
- Türkiye’nin yüksek su kayıp oranının düşürülmesi için şebeke sistemleri yenilenmeli ve gerekli altyapı çalışmalarına öncelik verilmelidir.
- Bireysel su tasarrufu konusunda toplumsal bilinçlendirme kampanyaları yürütülmeli; su ayak izi konusunda farkındalık artırılmalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
